سعدی قادری - دانشجوی کارشناسی ارشد زلزله شناسی , دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شم
فریبرز ناطقی الهی - دکتری عمران، استاد پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله
مهراب رستمی - مهندسی عمران - عمران، دانشگاه رازی کرمانشاه

امروزه نصب تجهیزات ابزار دقیق در ابر سازه هایی چون سدها امری متداول و الزامی می باشد . یـک سیستم ابـزار بنـد ی و رفتار نگاری موثر می تواند تغییر ناگهانی غیر عادی یا روند غیر طبیعی دراز مدت را که نما یانگر خطـرات بـالقوه مـی باشـد، کشف نما ید . در سدها ی قد یمی فاقد تجه یزات رفتارنگار ی، رفتارسنجی و کنترل ا یمنی سد بـا توجـه بـه عـدم نـصب ا یـ ن ابزارها، کار ی حساس و دشوار می باشد . در چنین سدها یی مشاهدات چشمی و انجـام بازرسـی هـا جهـت کنتـرل ا یمنی و پایداری سد بسیار حائز اهمیت می باشد . همچنین بهره بردار ی صحیح، انجام تعمیـرات و نگهـدار ی سـالیانه و تـدابیر عـلاج بخشی بموقع، نقش اساس ی در ا یمنی و پا یداری و افزا یش عمر مفید ساز ه خواهد داشت . سد گلپا یگـان بعنـوان اولـین سـد مدرن ا یران بدون هیچگونه ابزار دقیقی در داخل و خارج بدنه سد با گذشت نیم قرن از عمر مفید آن، همچنـان مهمتـر ین منبع تامین آب زمین های کشاورزی دشت گلپایگان می باشد . در ا ین مقاله با بررسی پـنج دهـه فعالیت بهـره بـردار ی سـد گلپایگان به روشهای کنترل ا یمنی و پا یداری ا ین سد قد یمی پرداخته و در ر استای توسعه و بسط تجارب به دست آمـده از آن اقداماتی چون : مشاهده، قرائت و کنترل روزانه نشت، کنترل نشست، انجام بازرسی های مستمر فـصلی و سـالیانه، انجـام بازرسی های دوره ای ا یمنی سد، تعمیرات نگهدار ی سالانه و اقدامات علاج بخشی بموقع ، بعنوان راهکارها ی اساسـی جهـت کنترل رفتار و ا یمنی سد گلپا یگان و سایر سدها ی قد یمی و کوچک فاقد ابزار دقیق پیشنهاد شـده اسـت . همچنـین تهیه و تدوین " طرح فعالیت اضطرار ی " یا ) ) EAP و نصب شتاب نگارها جهت تکم یل برنامـه ا یمنـ ی و پا یـ داری سـده ای بـزرگ و قدیمی، بعنوان یک ضرورت مورد تاکید قرار گرفته است .

سد گلپایگان، کنترل ایمنی و پایداری سد، بهره برداری از سد، ابزار دقیق، تعمیرات و نگهداری سد