سیدعلیرضا آشفته - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، گروه مهندسی معدن
شراره حاج علی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، گروه زمین شناسی

یکی از جدی ترین مسائل مربوط به صنعت معدنکاری در ایران و جاهای دیگر سراسر جهان آلودگی های زیست محیطیناشی از سایت های معدنی متروکه و رها شده است. باطله های معدنکاری موجب پدید آمدن منابع جدید از آلودگی هایخاک می شوند. اثرات آب و هوایی مانند باراش باران های سنگین به پراکندگی و گسترش فلزات در این مناطق نیمهخشک به خصوص در خاک و بعضا پوشش گیاهی دامن می زند. در این مطالعهگسترش و بزرگی آلودگی خاک به عناصرسمی در معدن دره کاشان برای تهیه نقشه، تجزیه و تحلیل ژئوشیمیایی و زمین آماری مورد بررسی قرار گرفته است.باطله های خاک معدن برای 41 عنصر شیمیایی از قبیل (Mo, Pu, Pb) مورد نمونه برداری و آنالیز قرار گرفت. براساس فاکتور غنی سازیتنها 5 عنصر مورد علاقه (CU, PB, ZN, As, Fe) در این پژوهش انتخاب شده اند. زمینه ژئوشیمیایی اکتشافی تعیین شده و همچنین نقشه ژئوشیمیایی با استفاده از زمین آمار در سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که خاک نمونه های معدن دره کاشان آلوده به مواد فلزی و شبه فلزی هستند که از مقدار حد زمینه های ژئوشیمیایی تجاوز کرده اند. نقشه های ژئوشیمیایی نشان میدهند که باطله های معدنی عامل آلودگی خاک اطراف منطقه هستند و با آزاد شدن فلزات و شبه فلزات در قسمت پایینباطله های معدنی به وسیله آب باران پراکنده گردیده اند. انتظار می رود مطالعه حاضر به منظور توسعه، پایداری وهمچنین برنامه ریزی محیط زیستی به عنوان یک مرجع برای سیاستمداران، مدیران و تصمیم گیران برای ارزیابیآلودگی خاک در قسمت معادن متروکه مورد استفاده قرار گیرد.

معدن متروک، دره کاشان، زمین آمار، ژئوشیمی