حمیدرضا هاشمی - مرکز تحقیقات شرکت پارس متال، دانشگاه صنعتی شریف
امین اوحدی - مرکز تحقیقات شرکت پارس متال، دانشگاه علم و صنعت ایران
مهرانگیز فضلی - مرکز تحقیقات شرکت پارس متال،
پرویز دوامی - دانشگاه صنعتی شریف

تکنولوژی پلی است میان علم و صنعت و بستری برای بکارگیری یافته های علمی است. امروزه ما در دنیایی زندگی می کنیم که جامعه مبتنی بر تکنولوژی نامیده شده و تنها کشورهایی می توانند خالق تکنولوژی باشند که دارای زیر ساختهای علمی و پژوهشی پیشرفته باشند. توسعه تلاشی است سنجیده و برنامه ریزی شده برای بسیج ظرفیت های بالقوه جامعه درجهت جذب تکنولوژی و نوآوری و نهایتا رشد و ارتقاء در زمینه های مختلف علمی و صنعتی. سرمایه گذاری در پژوهش توسعه یکی از اهرمهای جوامع پویا بشمار آمده و هرگونه کوتاهی در این امر موانع عمده توسعه تکنولوژی را بوجود می آورد. کشورهای در حال توسعه به منظور رسیدن به به سطح کشورهای توسعه یافته باید از طریق سرمایه گذاری در امر پژوهش و توسعه خصوصا ارتقاء فعالیتهای پژوهشی، اهداف خود را از نوع تعریف و تعیین نموده و با تدوین استراتژیهای جدید و با توجه به نوع توسعه صنعتی خط مشی های جدیدی را ترسیم نمایند توسعه باید در سطح ملی و در بر گیرنده کلیه بخشها اعم از دولت، صنعت دانشگاه ها باشد و بصورت فعالیتهذی هماهنگ ، سازمان یافته و منظم انجام شود. آنچه درکشور ما باید مورد توجه قرار گیرد آن است که موفقیت پژوهش و توسعه مرهومن تجاری کردن آن در بازار است، لذا در زنجیره تحقیق تا تولید نمی توان نقش بازار و تقاضای آن را نادیده گرفت و این تقاضای بازار برای محصول جدید است که اثر نهایی در شکل گیری تولیدات را دارا می باشد. بنابراین به منظور رشد شتابان در توسعه اقتصادی باید چهار بخش تحقیق، تکنولوژی ، تولید و بازار را تواما در نظر گرفت و اصولا میل به توسعه مستلزم توجه به امر تحقیقات و به تبع آن بومی کردن تکنولوژیهای انتقال یافته و خلق تکنولوژیهای جدید است که این میسر نخواهد شد مگر آنکه بستر لازم برای فعالیتهای پژوهش و توسعه و خصوصا اعرتباط نزدیک میان صنعت و دانشگاه در کشور پدید آید. مرکز تحقیات شرکت پارس متال به عنوان یک بخش پژوهش و توسعه در سال 1356 تاسیس گردید. اهداف اصلی این بخش درکارخانه پارس متال به عنوان یکی از صنایع ریخته گری با حجم متوسط تولید سالانه 20 هزار تن و حدود 1100 نفر کارکنان بخشهای تولیدی وغیر تولیدی به قرار زیر بوده است: بهبود کیفیت محصولات تلویدی ، افزایش تولید و اقتصادی نمودن فرایندهای تلویدی، فعالیتهای پژوهش و توسعه به عنوان ابزاری در جهت ارزش افزوده محصولات شرکت، نوآوری در جهت ارتقاء سطح تکنولوژی، آینده نگری در جهت برنامه ریزی های کلان اقتصادی بر محور توسعه پایدار، تسهیل انتقال اطلاعات از دانشگاه و آزمایشگاه های به کارخانه پارس متال و اهداف دیگری نظیر حل مشکلات کوتاه مدت کارخانه که نیازمند پژوهش می باشد. در طول 20 سال عمر بخش پژوهش و توسعه شرکت پارس متال فعایتها و نتایج حاصل از اقدامات پژوهش و توسعه با نوسانات زیادی همراه بوده است. به هر حال این بخش در طی سالیان مذکور توسعه قابل توجهی یافته که حاصل آن وجود امکانات سخت افزاری پیشرفت، ارتباط سازمانی با دانشگاه ها و دیگر مراکز تحقیقاتی کشور بخصوص مشارکت در فعالیتهای آموزش عالی کشور نظیر دوره های کارشناسی ارشد و دکتری مهندسی متالورژی و علم مواد و دستیابی به فرایندها و تکنولوژیهای حدید در سطح کشور بود است. این مقاله به شرح مختصر نقاط قوت و ضعف، کمبودها و توانمندیها و دستاوردهای فنی و اقتصادی این مرکز تحقیقاتی پرداخته به این امید که تجربه بیست ساله پژوهش و توسعه این شرکت بتواند توشه ای برای صنایعی از کشور باشد که علاقمند به تاسیس چنین مراکزی در کارخانجات خود می باشند.