عصمت صالحی - دکتر داروساز
صمد بنیسی - استادیار بخش معدن دانشگاه شهید باهنر کرمان

پیشرفت سریع و عظیم ژاپن، پس از جنگ جهانی دوم، بسیاری از کشورها را تشویق به بهره جویی از الگوی مدیریت این حرکت موفق، نموده است. اذعان همگی برآن است که این موفقیت بزرگ در بازسازی و تحول بعد از جنگ، مدیون شیوه های خاص مدیریت میباشد. روشهای خاص مدیریت در ژاپن بر تدوین واجرای استراتژیهای تحقیقاتی نیز تاثیر عمیق گذاشته است. دراین گفتار به مهمترین ویژگیهای مدیریت در بخشهای تحقیقات وتوسعه ژاپن می پردازیم: - چشم انداز بلند مدت : سیاستگذاری کلان تحقیق و توسعه ژاپن توسط شورای علم و تکنولوژی – که بازوی مشورتی نخست وزیر است – صورت می گیرد. این شورا در 1959 شروع به کار نموده است و اهداف بلند مدت را در امر تحقیق و توسعه تعیین می کند و دارای بودجه خاصی برای تحقیق روی مسائل مهم مملکتی می باشد. علاوه بر این شورا، شورایی از نمایندگان محققین ژاپنی (شورای علوم ژاپن) نیز وجود داد که دولت نقش مستقیمی در انتخاب آنها ندارد و از آنها حمایت مالی می کند. اهداف اصلی شورای علوم ژاپن سازندهای تحقیقاتی علمی و بالا بردن بازدهی سیستم تحقیقاتی است. - تمرکز برای منابع انسانی: بر خلاف موسسات تحقیاقتی غربی که به تجهیزات، منابع مالی و بهره بیشتر اهمیت میدهند، در ژاپن تکیه اصلی بر منابع انسانی است که با استراتژیهای مختلفی سعی بر استفاده حداکثر از نیرو و توان علمی و عملی آنها دارد.تلاش متمرکزی درجهت حل مسایل مدیریت برای تطبیق و سازگاری با الزامات فرهنگی، سازمانی و استراتژیک در یک نظام منسجم تحقیقاتی صورت می گیرد تا کارکنان را – از بالاترین مقام تا پایین ترین مرتبه – آنچنان برانگیزد که استراتژی های رقابتی و متمرکز بر نوآفرینی را در پی گیرند. - رشد درون سازمانی: در موسسات تحقیاقتی سعی در ایجاد یک گروه دائمی و متشکل از افرادی است که باقیودی ماندگار با هم پیوند خورده اند، به این ترتیب رشد و تغییرات در آن فزاینده اما تدریجی است. - نوآوری پر شتاب: ماهیت نظام ارزشی درموسسات تحقیقاتی بر مبنای پذیرش و انتشار سریع اندیشه های نو و ممکن است که موجب رشد نوآوری می شود. البته در ای روند تنها اندیشه درخشان نیست که اهمیت دارد بلکه فرایند پدید آوردن محصول مبتنی بر اندیشه نو در چهارچوب نیازمندیهای ملی و تجاری مورد اهمیت واقع میشود.