غلامعلی منتظر - استادیار مهندسی فناوری اطلاعات
رضا بیات - مربی دانشگاه سمنان
محمد فتحیان - استادیار مدیریت فناوری اطلاعات
حسین اسکندری - کارشناس ارشد مهندسی برق - پژوهشکده فناوری اطلاعات دانشگاه تربیت مدرس

پارادایم فناوری اطلاعات به عنوان گفتمان غالب سده بیست و یکم در عرصه کشورها جایگاه خود را مستحکم ساخته است، رخداد انقلاب اطلاعاتی موجب گذار جامعه جهانی از عصر صنعتی به دوران اطلاعاتی است. تحولات ناشی از این رخداد چنان فراگیر و رسوخ آن در نسوج زندگی اجتماعی چنان عمیق بوده که بسیاری از اندیشمندان از عبارت «تمدن اطلاعاتی» برای بیان تحولات جدید استفاده می کنند. «دانش مداری» به عنوان سرمایه اصلی ، فناوری اطلاعات به عنوان انرژی بنیادین این دوران با آزادسازی جریانهای اطلاعاتی، مرزهای جغرافیایی را به مرزهای دیجیتالی تبدیل کرده و بحث دموکراتیزاسیون جهانی را با روندی فزاینده پیگیری می کند. یکی از پیامدهای مهم فناوری اطلاعات، لزوم ارتقای بینش سیاستگذاران از بعد ملی به ابعاد پیچیده فراملی ، توسعه اطلاعاتی است. ظهور جامعه شبکه ای و توسعه ارتباطات ، دیدگاه مرسوم دولت – ملت را به دیدگاهی بس عمیقتر و وسیعتر مبدل کرده است. به همین دلیل همراهی با این روند و استفاده بهینه از امکانات بالقوه ناشی از آن، دیدی فراملی و برنامه ای ملی را می طلبد که با توجه به اهداف راهبردی کشور تهیه شده و در محدوده تواناییهای فرو ملی (منطقه ای / استانی) قابل اجرا باشد. در این مقاله ، نخست پیامدهای ناشی از کاربرد فناوری اطلاعات در زمینه های مختلف اجتماعی شامل: اشتغال، اقتصاد و تجارت، فرهنگ، آموزش عمومی، بهداشت و درمان، محیط زیست و نیز امنیت بررسی شده و سپس ضرورت تدوین برنامه جامع فناوری اطلاعات با دیدگاهی فراملی، برنامه ای و عملکرد فرو ملی مورد بررسی قرار می گیرد. بدیهی است در این دیدگاه هسته اصلی، توجه به شناخت توان ملی، تعامل اجزای مختلف این دیدگاه و تاثیر هم افزایی توانمندی های فرو ملی در جهت توسعه پایدار ملی است.

فناوری اطلاعات ، توسعه متوازن ، مهندسی تغییر ، تجدید ساختار ، توانمندی انسانی