وحید مرندی - کارشناس ارشد مهندسی فرایند - متخصص کارآمد سازی انستیتو پاستور ایران - م

ثروت یک کشور، از ترکیب سه عامل شناخته می شود: منابع طبیعی (Natural Resources)، منابع سخت افزاری (Hardware Resources ) و منابع انسانی (Human Resources) . امروز سهم منابع مختلف از کل ثروت هر کشور، یکی از مهم ترین عوامل در شناخت جایگاه آن کشور در جهان بوده و به عنوان مبنایی برای برنامه ریزی در شئون مختلف و انجام سیاست های راهبردی (Strategic) مورد استفاده قرار می گیرد. در بین کشورهای دنیا، سهم 63 کشور صادر کننده مواد خام از کل ثروت جهانی تنها 4/6% است. سهم 100 کشور در حال توسعه (هم چون ایران) از کل این ثروت 15/9% بوده و 29 کشور توسعه یافته (که شامل 7 کشور ابر صنعتی نیز می باشند) 79/5% از این ثروت را در اختیار دارند. یعنی در حالی که این 29 کشور حدود 8% ثروت جهان را در اختیار دارند 163 کشور دیگر تنها از 20% آن برخوردار می باشند. مقایسه تفکیکی سهم منابع مختلف از کل ثروت کشورها نشان می دهد که سهم سخت افزار و منابع طبیعی کشور ما از کشورهای توسعه یافته، به هیچ وجه کم تر نیست. اما مقایسه افراد شاغل در صنعت با تحصیلات مختلف، موید آن است که بهبود ساختار منابع انسانی در برهه کنونی، از اهمیت ویژه ای برای توسعه کشور برخوردار می باشد. امروزه با روشن شدن اهمیت منابع انسانی، شیوه های تقویت و پرورش کارکنان و مدیران مورد توجه سازمان های پیشرو در جهان قرار گرفته است به طوری که مفهوم مدیریت دانایی به عنوان جز جداناشدنی مفاهیم سازمان های یادگیرنده (Learning organization) مطرح می باشد. در برخی سازمان ها شاخص، پرورش نیروی انسانی یک گام هم فراتر رفته و نه تنها مدیران، بلکه هر یک از کارکنان در جایگاه خود یک رهبر تلقی شده و از آن ها انتظار می رود ویژگی های رهبری را دارا باشند . ازاین رو چندی است پرورش رهبران ، مورد نظر این سازمان ها قرار گرفته است. مقایسه ویژگی های دوازده گاه این مدل رهبری با وضعیت کنونی سازمان های کشور، نشان از اولویت تغییر ساختار فکری و فرهنگی منابع انسانی کشور دارد و چه بسا، باید عنصر چهارمی تحت عنوان سرمایه های اجتماعی (Social Resources) را نیز در محاسبه ثروت کشورها منظور نمود. در این نوشتار، ابتدا ضرورت بهبود ساختار منابع انسانی در کشور با استفاده از آمار به تصویر کشیده می شود. سپس ویژگی های مدل رهبری در یکی از شرکت های پیشرو (Pioneer organization) در تعامل با دانایی محوری در مدیریت سازمان ها، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

رهبری ، منابع انسانی ، مدیریت دانایی ، توسعه ، دانایی محوری ، سازمان های پیشرو