نازنین احمدی زاده - مسئول همکاریهای علمی و تولیدصنعتی
فرید منوری - مدیر دفتر همکاریهای علمی و امور بین الملل پژوهشگاه نیرو
مریم محسنی - مسئول امور بین الملل

تجربه چندساله انجام فعالیتهای تحقیقاتی نشان می‌دهد که انجام تحقیقات محض به تنهایی مفید نبوده و انگیزه‌ای را برای انجام تحقیقات کاربردی و توسعه‌ای ایجاد نمی‌کند. همچنین عدم استفاده از نتایج تحقیقات در صنعت موجب به هدررفتن انرژی و سرمایه ملی که به این منظور صرف‌شده می‌گردد. یکی از مهمترین شاخص‌های ارزیابی توسعه کشورها میزان سرمایه‌گذاری و تخصیص منابع در زمینه تحقیق و توسعه است. در واقع پررونق‌ترین پدیده دنیای امروز تحقیقات است. وضعیت تحقیق و توسعه در کشورهای پیشرفته دنیا و منابع تأمین اعتبار آنها از مسائلی است که در این مقاله به آن پرداخته خواهدشد. درادامه، اهداف کلان و یا به عبارتی "آرمان صنعت برق" و ابعاد این آرمان از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد. آرمان صنعت برق نهایتاً به استراتژی تحقیق و توسعه منجر می‌شود. بنابراین از جمله اهداف مهم تحقیقات در صنعت‌برق برنامه‌ریزی استراتژیک تحقیقات جهت نیل به آرمانهای صنعت برق در دوره‌های زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت است. اگر از دیدگاه ملی بخواهیم نقش تحقیقات را در توسعه ملی درنظر بگیریم، برنامه چهارم توسعه با رویکرد 20 ساله بر لزوم اصلاح ساختارهای علمی و پژوهشی کشور و همگام‌شدن با آهنگ تغییرات جهانی تأکید کرده است. تحقیق به تنهایی سبب توسعه نمی‌شود بلکه از طریق تولید محصولات صنعتی، بهبود روش‌ها و ارائه خدمات به واحدها و بخش‌های مختلف جامعه و صنعت اسباب توسعه فراهم می‌آید. امروزه تفاوت بین کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، ناشی از تفکر تکنولوژیک و تأثیر آن در توسعه و رشد اقتصادی می‌باشد. در این مقاله ضمن پرداختن به نقش مؤسسات پژوهشی در توسعه ملی به مهمترین اهداف این مؤسسات از جمله: -توسعه تجاری‌سازی نتایج تحقیقات، -توسعه صادرات، -توسعه مشارکت بخش خصوصی در تأمین هزینه تحقیقات اشاره می‌شود و به اهمیت سرمایه‌گذاری در تحقیقات برای کسب محصول موفق در صنعت که از فرآیند هدایت ایده و فکر نو تا محصول صنعتی بدست می‌آید اشاره خواهدشد. در ادامه به نقش تجاری‌سازی نتایج تحقیقات در توسعه ملی پرداخته خواهدشد. هدف از ایجاد واحدهای تجاری‌سازی تکنولوژی این است که به دنبال راههایی باشند که بتوانند بیشترین کاربرد و استفاده را برای دستاوردهای تحقیق و توسعه بیابند. در ادامه با ذکر آمار و دلایل مناسب نشان داده خواهدشد که این فرآیند نقش بسیار مهمی در ایجاد کارگاهها، کارخانه‌ها و بنگاههای اقتصادی جدید و فعالترشدن مراکز صنعتی و تولیدی قدیمی کشور خواهدداشت. از مهمترین تعهدات مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی در توسعه کشور ایجاد زیرساختهای لازم برای توسعه صدور دانش و محصولات آن به خارج از کشور می‌باشد. به این ترتیب با پشتیبانی بخش خصوصی برای تولید و صدور محصولات منتج از تحقیقات واحدهای صنعتی مطابق با نیازهای روز دنیا به فعالیت خواهند پرداخت و در تعامل با نیازهای خارج از کشور کیفیت محصولات نیز ارتقاء خواهدیافت. از موارد دیگر مورد اشاره بحث مالکیت معنوی و موارد مرتبط با جهانی‌شدن محصولات در این خصوص خواهدبود. باتوجه به اینکه واگذاری دانش فنی تولیدصنعتی نمونه‌های تحقیقاتی به بخش صنعت در پژوهشگاه نیرو از سال 1378 شروع شده و ادامه دارد مختصری نیز به ذکر این تجربیات اختصاص خواهدیافت. در خاتمه بحث و نتیجه‌گیری از موارد مطروحه و راهکارها و پیشنهادهایی که می‌بایست در جهت توسعه علمی کشور و استفاده از نتایج تحقیقات در صنعت و جهانی‌شدن بنگاههای صنعتی کشور بکار برده شود توضیح داده خواهدشد.

تولیدصنعتی، تجاری‌سازی نتایج تحقیقات، جهانی‌شدن، بنگاههای صنعتی، انتقال دانش فنی، توسعه علمی