محمدرضا رسولی - مدیر بخش تحقیق و توسعه شرکت خزرالکتریک

برنج در رژیم غذایی مردم کشور از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و در ردیف کالالهای استراتژیک جای گرفته و دومین ماده غذایی اکثر مردم کشور پس از گندم می باشد از این رو بحث فرآیند تبدیل شالی به برنج از اهمیت بسیاری برخوردار است. در سیستم های متداول ، ابتدا شالی خشک شده توسط دستگاه تمیز کن ، تمیز و سپس پوسته بیرونی شلتوک (Husk ) با استفاده از دستگاه پوست کن و پوسته درونی شلتوک( لایه Bran ) توسط دستگاه سفید کن از شلتوک جدا و در پایان توسط دستگاه بوجار (غربال) نیم دانه از دانه سالم جدا می گردد.لذا به منظور افزایش کیفیت پخت و کاهش میزان درصد نیم دانه برنج در شرکت خزرالکتریک از سیستم parboiling در حین عملیات تبدیل شلتوک به برنج استفاده گردید که در این حین، موارد زیر در نظر گرفته گردید: 1- پارامترهای موثر بر فرآیند همچون رطوبت اولیه و زمان تبدیل ، نحوه خشک کردن ، نحوه فرآیند تبدیل 2- پس از انجام عملیات تبدیل در روش ، میزان راندمان مورد بررسی قرار گرفت. به منظور ارزیابی و مقایسه دو سیستم تبدیل ، ابتدا مقدار مشخصی شلتوک با رطوبت مشخص به دو بخش تقسیم گردید و یک بخش با استفاده از دستگاههای آزمایشگاهی موجود در شرکت، تبدیل و بخش دیگر آن ، ابتدا به مدت زمان مشخص خیسانده، سپس آن را به مدت معین بخار داده و خشک گردید و در پایان، عملیات تبدیل بر روی آن انجام گردید و میزان راندمان تبدیل مورد بررسی قرار گرفت و در حالتی که از سیستم parboiling در حین تبدیل استفاده گردید درصد برنج سالم تولیدی 6.66 % بیشتر از روش متداول و درصد نیم دانه برنج 3.77% کمتر از روش متداول و کیفیت پخت برنج تولیدی پس از عملیات parboiling بهتر از سیستم متداول بود.

شلتوک ، برنج ، دستگاه تمیز کن ، پوست کن ، سفید کن ، لایه سبوس ، سیستم parboiling