اکبر میرزایی - دانشجوی کارشناسی ارشد برق و کامپیوتر دانشگاه تهران – هوش ماشین و رباتیک
رشاد حسینی - استادیار دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران – هوش ماشین و رباتیک

بسیاری از تحقیقات علوم شناختی و سایکوفیزیک در زمینه پردازش چهره انسان مدعی هستند که فرایند شناسایی چهره نسبت به فرایند تشخیص سایر اشیاء بسیار کل نگرتر می باشد. بدین معنی که شناسایی چهره تنها با تشخیص و در نظر گرفتن تک تک ویژگی ها صورت نمی گیرد، بلکه پردازش ویژگی ها به صورت یکجا در شناسایی چهره شخص بسیار موثر می باشد. با وجود اینکه تعداد بسیار کمی از محققان پردازش چهره معتقدند که فرایند شناسایی چهره یک فرایند کل نگر نیست، ولی در مورد اینکه آیا درک حالت چهره یک درک کل نگرانه از کل چهره است یا یک درک تحلیلی از برخی از ویژگی های چهره، اختلاف در بین دانشمندان بسیار زیاد می باشد. در این مقاله ابتدا به معرفی تعدادی از آزمایش های سایکوفیزیک صورت گرفته در زمینه پردازش حالت چهره می پردازیم. سپس مدل محاسباتی EMPATH را که برای پردازش حالت چهره ارائه شده است، معرفی می کنیم. این مدل با اینکه مدل بسیار ساده برای تشخیص حالت چهره می باشد، اما با بسیاری از نتایج آزمایش های سایکوفیزیک مطابقت دارد. هدف ما در این مقاله شبیه سازی یکی از آزمایش های سایکوفیزیک به نام اثر ترکیب ، بر روی مدل EMPATH می باشد. آزمایش اثر ترکیب برای تشخیص کل نگر بودن پردازش حالت چهره ارائه شده است. استدلال ما بدین صورت خواهد بود که اگر نتایج آزمایش سایکوفیزیک با نتایج بدست آمده از مدل EMPATH مطابقت داشته باشد علاوه بر اینکه ادعای کل نگر بودن پردازش حالت چهره قوی تر می شود بلکه ثابت می شود که مدل ارائه شده برای شبیه سازی مغز انسان جهت پردازش حالت چهره یک مدل بسیار قوی و از لحاظ یک مدل بیولوژیکی قابل پزیرش می باشد. اما اگر نتایج بدست آمده از مدل با نتایج آزمایش بر روی انسان مطابقت نداشته باشد، در این صورت یا مدل از منظر بیولوژیکی قابل پزیرش نمی باشد و یا در آزمایش سایکوفیزیک شرایط آزمایش مناسب نبوده است و باید با دقت بیشتری بررسی شود.

پردازش حالت چهره، کل نگر بودن، آزمایش های سایکوفیزیک، آزمایش اثر ترکیب، مدل EMPATH