سعید سمنانیان - استاد فیزیولوژی دانشگاه تربیت مدرس

نظام آموزش عالی، از این باب که نهاد تولیدکننده و اشاعه دهنده علم و دانش و همچنین تربیت کننده نیروی انسانی کشور می باشد، در رشد و توسعه پایدار کشور نقش اساسی دارد. ایجاد وحدت نظر در مورد وضعیت و جایگاه آموزش عالی کشور مبنای لازم و پرارزشی برای برنامه ریزان و سیاستگزاران این بخش می باشد. لازم است این بررسی و تحیلیل و تبادل نظر بطور مستمر صورت پذیرد تا علاوه بر به روز بودن و دقت آمار و اطلاعات، به حداکثر وحدت نظر مطلوب در حوزه آموزش عالی دست یابیم. در این تحقیق از زوایای کیفی و تولید علم به مطالعه وضعیت آموزش عالی کشور در دهه اخیر پرداخته شده است. در ابتدا و جهت ورود به بحث، اشاره ای به تحول کمی در آموزش عالی کشور شده است و در پی آن، با بهره گیری از منابع مختلف، به روند رشد شاخص های چاپ کتاب، تعداد مجلات داخلی، انتشار مقاله در مجلات بی نالمللی و مقدار ارجاعات به آنها، تعداد انجمنه ای علمی حوز ههای مختلف و علی نهایه اشاره ای به پژوهشهای کاربردی دانشگاه ها شده است. سپس به بحث و تجزیه و تحلیل عللی که م یتوانند موجب این ارتقاء شده باشند پرداخته و عوامل مختلف برون بخشی و درون بخشی مؤثر بر این جهش آموزش عالی مورد امعان نظر قرار می گیرد. بررسی همراهی، هماهنگی یا انفعال این رشد و ارتقاء با دیگر بخش های جامعه، یا اثرات علت و معلولی بر دیگر بخش ها از دیگر پیامدهای این تحلیل است. بنظر م یرسد رشد هماهنگ شاخص های مختلف کیفیت و تولید علم متعاقب فزونی یافتن پارامترهای کمی این حوزه م یتواند بر برنام هریز یهای کلان آتی این بخش تأثیر جدی بگذارد. برای نمونه، با تکیه براین توان و عمق علمی میتوان در جهت افزایش جدی پذیرش دانشجوی خارجی در دانشگا هها و مراکز تحقیقاتی همت گمارد.