ستار چاوشی - کارشناس بخش آبخیزداری مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
محمدرضا یزدانی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات و منابع طبیعی استان اصفهان

تحقیق حاضر، آزمون روشهای مختلف برآورد سیلاب با دوره بازگشتهای مختلف در استان اصفهان است. هدف از این طرح تعیین روابطی در کل منطقه و مناطق همگن برای برآورد بده سیلابی با احتمالات مختلف از طریق روش های آماری و همچنین روابط رگرسیونی بین جریانهای سیلابی و خصوصیات کمی حوضه ها است. در این تحقیق نخست حوضه روش های همگن با استفاده از روش های متداول تحلیل کلاستر، منحنی اندرو، لانگبین و گشتاور خطی تعیین گردید. سپس روش های متداول تحلیل منطقه ای سیلاب یعنی رگرسیون چندگانه، سیل شاخص، و گشتاوررهای خطی مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق خاضر نشان می دهد که از بین حوضه های آبخیزداری آمار، حوضه آبخیز مرغک ناهمگن می باشد و لذا این حوضه جهت مراحل بعدی تحقیق کنار گذاشته شد. مطابق با منحنی های اندرو منطقه مورد مطالعه به بعد 5 گروه همگن تقسیم گردید. روش تجزیه و تحلیل خوشه ای آزمون کلاستر با استفاده از 4 صفت اصلی محیط، ارتفاع حداقل، ضریب شکل و شیب خالص آبراهه اصلی و شیوه سلسله مراتبی انجام شد. مقایسه آزمون کلاستر به دو روش وارد و نزدیکترین همسایه ها، در منطقه نشان داد که روش وارد از قابلیت بهتری جهت تفکیک حوضه ها برخوردار است. بنابراین از نتایج این آزمون جهت تحلیل منطقه ای سیلاب استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل منطقه ای سیلاب استفاده شد. نتایج آزمون رگرسیون چندگانه نشان می دهد که طبق معادلات حاصله در منطقه 1 با افزایش دوره تناوب بیشتر می شود در حالی که عامل ضریب گراولیوس برای دوره بازگشت های کوتاه تا متوسط نزولی و مجددا از دوره بازگشت 5 ساله به بالا روند افزایش دارد. در منطقه 2 هر دو عامل با افزایش دوره بازگشت روند افزایشی دارند. در روش سیل شاخص مشخصه های ارتفاع حداقل و حداکثر و ضریب گراولیوس مهمترین عوامل موثر بر دبی می باشند که از بین عامل ضریب گراولیوس از وزن بیشتری برخوردار است. طبق آزمون گشتاورهای خطی، تابع توزیع لجستیک مناسبترین تابع توزیع در هر دو منطقه است . طبق آزمون گشتاورهای خطی، تابع توزیع لجستیک مناسبترین تابع توزیع در هر دو منطقه همگن می باشد که با نتایج بدست آمده از تحقیقات قبل همخوانی دارد.

تحلیل منطقه ای سیلاب ، همگنی حوضه ، رگرسیون ، گشتاورهای خطی ، سیل شاخص ، هیبرید ، منحنی اندرو ، تحلیل خوشه ای ، لانگبین