محسن ناصری - دانشجوی دکتری عمران، بخش مهندسی راه و ساختمان، دانشگاه شیراز
حسین افضلی مهر - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
علی کوهکن - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران، دانشگاه تهران

در چند دهة اخیر به منظور دست‌یابی به برآورد صحیحی از مشخصات رودخانه‌ها و کانال‌های طبیعی، روابط و معیارهای مختلفی ارائه شده است. در این مقاله ضمن بررسی برخی از روش‌های کلاسیک در تخمین مقاطع پایدار، یک نگاشت غیرخطی از خانواده محاسبات نرم به منظور طراحی عرض و عمق کانال‌ها با بستر ماسه‌ای و با بکارگیری اطلاعات به دست آمده از 70 کانال طبیعی رژیمی در آمریکای شمالی به خدمت گرفته شده است. روش دسته‌بندی گروهی داده‌ها (Group Method of Data Handling) که روشی هم خانواده با شبکه‌های عصبی مصنوعی می‌باشد، شیوه‌ی نوین بکار رفته در این مقاله می‌باشد. روش ارائه شده، در نهایت با سه روش مرسوم و متداول طراحی کانال‌های پایدار مقایسه شده‌اند. در مدل‌سازی‌های فوق علاوه بر پارامترهای دبی جریان و قطر متوسط ذرات بستر از شیب کانال نیز استفاده شده است. نتایج حاکی از دقت و همبستگی مناسب آماری روش دسته‌بندی گروهی داده‌ها نسبت به روش سایر روش‌ها می‌باشد. در انتها به بررسی نحوه رفتار مدل و تأثیرپذیری مدل از ورودی‌های منتخب پرداخته شده است، نتایج آنالیز حساسیت گویای رفتار هموار (smooth) مدل روش دسته‌بندی گروهی داده‌ها می‌باشد.

تئوری رژیم، کانال پایدار، رودخانه ماسه‌ای، دسته‌بندی گروهی داده‌ها