کاظم خدادادی جوکار - مدیر گروه زیستی - پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، پژوهشکده ا
محمد رضا بتازاده - عضو هیئت علمی و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی – مرکز ملی اقیانوس شناس
علیرضا نیکویان - رئیس بخش اکولوژی ، موسسه تحقیقات شیلات، پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و د
سیده لیلی محبی نوذر - مدیر گروه آلاینده ها - پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، پژوهش

آبهای شمالی محدوده ایرانی خلیج فارس ( آبهای محدوده استان بوشهر ) از نظر برخی عوامل فیزیکی ( درجه حرارت ، شوری ، چگالی ) و همچنین اکسیژن محلول طی 4 فصل در سال 1381 مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت . در این بررسی 18 ایستگاه اصلی و 9 ایستگاه فرعی واقع بر 6 ترانسکت بوسیله یک فروند شناور تحقیقاتی ( فردوس (1 متعلق به موسسه تحقیقات شیلات ایران مورد مطالعه قرار گرفت . نمونه برداری طی ماههای هر فصل و از ایستگاههایساحلی شروع و در هر روز یک ترانسکت مورد بررسی قرار گرفت . توزیع عمودی و افقی درجه حرارت، شوری ، چگالی و اکسیژن در لایه های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است .در فصل پاییز و زمستان بدلیل توربلانس ناشی از استرس باد باعث نفوذ مولکولی Molecular Diffiusion از لایه های فوقانی به لایه های زیرین شده و ساختار لایه ای شیب دما در این فصول از بین می رود در فصل تابستان در آبهای دریایی محدوده مورد مطالعه احتمالاٌ یک سیستم سه لایه ای 0-15) ، 20-60 و 60 متر به بالا ) وجود دارد . در محدوده مورد مطالعه ترموکلاین فصلی ( بهار و تابستان ) شکل گرفته و پاییز و زمستان از بین می رود . اختلاف فشار ناشی از گرادیان چگالی و شوری باعث ایجاد نوعی جریان لایه ای ) ) Stratified flow در محدوده مورد مطالعه می گردد . لایه شیب شوری ) ) Halocline و شیب چگالی ) ) Picnocline در فصل بهار و تابستان تشکیل و در فصل پاییز و زمستان از بین می رود هر چند در فصل زمستان بی نظمی در توزیع عمودی شوری مشاهده می گردد . تغییرات چگالی در محدوده مورد بررسی و در لایه های عمقی متاثر از تغییرات شوری و در لایه های سطحی تابعی از تغییرات دمایی می باشد . غلظت اکسیژن محلول شوری و به تبع آن چگالی حاکی از وجود همبستگی منفی و قوی در فصول بهار، تابستان و پاییز بین این عوامل می باشد . لایه شیب اکسیژن ) ) Oxycline در فصل بهار و تابستان در محدوده مورد مطالعه مشاهده می گردد . نتایج بررسی آماری اختلاف معنی داری بین لایه های نمونه برداری در تمام فصول سال را نشان می دهد . همچنین تفاوت معنی دار بین ترانسکت های مورد مطالعه نیز در تمام فصول سال مشاهده گردید (P< 0/01) .( P< 0 / 01 )

خلیج فارس ، استان بوشهر ، پارامترهای فیزیکی، حوزه شمالی