رضا سکوتی اسکویی - کارشناس ارشد خاکشناسی وعضو هیئت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور د
منصور مهدیزاده
عباس احمدی
محمدحسین مهدیان

خاکهای مختلف با خصوصیات متفاوت، رواناب هایی با کیفیت متفاوت ایجاد می نماید. بنابراین علاوه بر کیفیت خاک عرصه، کیفیت سیلاب نیز موفقیت و یا عدم موفقیت طرح پخش را تحت تاثیر قرار می دهد. از طرف دیگر توسعه عرصه های پخش سیلاب در مناطق نامناسب از لحاظ کیفیت سیلاب و یا کیفیت عرصه علاوه بر تحمیل هزینه های هنگفت ممکن است سبب از دست رفتن منابع آب و خاک و بیابانی شدن مناطق گسترش طرح پخش سیلاب گردد. بنابراین ضروری به نظر می اید که خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک فبل و بعد از شروع پروژه پخش سیلاب کنترل گردیده و راهکارهای لازم برای جلوگیری از تخریب خاک ارائه گردد. در این تحقیق برخی خصوصیات خاک در طول 3 سال عملیات پخش سیلاب در ایستگاه آبخوانداری پلدشت آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفته است. تیمارهای مورد مطالعه شامل شاهد، پر سیلاب با نهال، پر سیلاب بدون نهال، کم سیلاب با نهال و کم سیلاب بدون نهال بوده است. بدین منظور نفوذپذیری و برخی از خصوصیات خاک در طول 3 سال متوالی تعیین گردید. مقایسه میانگین نتایج بدست آمده با استفاده از ازمون آماری LSD در سطح احتمال 5 درصد نشان داد که در کل عرصه تفاوت معنی داری بین برخی از خصوصیات خاک حاصل گردیده و هدایت الکتریکی درصد اشباع، کربن آلی و رس خاک به ترتیب 61/1، 9/100 و 2/7 درصد نسبت به سال اول افزایش و مقدار PH ، شن و نفوذپذیری بترتیب 0/74، 3/5، 24/8 درصد نسبت به سال اول کاهش یافته است، بنابراین پیش بینی می شود به مرور زمان بافت خاک تغییر نمود و کاهش نفوذپذیری و افزایش هدایت الکتریکی خاک عرصه را از حیز انتفاع ساقط نماد. از طرف دیگر ضروری به نظر می رسد برای حفظ نفوذپذیری خاک ا زعملیات بیولوژیکی مانند کاشت گونه های مختلف گیاهان و درختان استفاده به عمل آید.

آبخوان پلدشت ، پخش سیلاب ، نفوذپذیری سطحی خاک