فرهاد فخری - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام بوشهر
محمدحسین مهدیان - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
محمد جعفری - دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

استفاده از سیلاب از طریق پخش سیلاب بعنوان یکی از راههای استفاده بهینه از منابع آبهای سطحی از قدیم الایام در مناطق خشک مرسوم بوده است. پخش سیلاب بر روی اراضی درشت دانه (مخروط افکنه ها) اثرات متفاوتی را بر روی خاک سطحی بر جای خواهد گذاشت. کیفیت و کمیت رسوبات حمل شده و کیفیت شیمیایی سیلاب، از جمله عوامل مهم در تغییرات ایجاد شده بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاکها، پس از اجرای سیستم پخش سیلاب است. در این بررسی تاثیر پخش سیلاب بر خصوصیات خاک پس از 7 سال اجرای پخش سیلاب تنگستان در استان بوشهر، مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور در سه فاز مختلف پروژه ، مناطق پخش سیلاب شده و شاهد انتخاب و نمونه برداری از عمق 25-0 سانتی متری انجام شده است و سپس خصوصیات مختلف فیزیکوشیمیایی در آزمایشگاه تعیین گردید. این تحقیق در قالب طرح بلوک کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفته است. عدم تغییر در تخلخل کل خاک و نیز معنی دار نبودن میزان هدایت الکتریکی ، واکنش خاک، نسبت جذب سدیم، ماده آلی، آهک معادل و همچنین افزایش درصد رس و سیلت و بالا رفتن درصد اشباع خاک از نتایج این تحقیق است. موارد فوق خاکی از بهبود شرایط رطوبتی و حاصلخیزی خاک و عدم تخریب خاک به دلیل اجرای سیستم پخش سیلاب می باشد.

پخش سیلاب ، خصوصیات فیزیکی و شمیایی خاک ، ایستگاه تنگستان