نرجس سادات فاطمی - پژوهشگر دوره ی دکتری، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، ایران
اسماعیل کاظم پور - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد کاشمر، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشمر، ایران
عقیل بیات - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد کاشمر، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشمر، ایران
نغمه کاظم پور مفرد - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد کاشمر، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشمر، ایران

حس مکان را می توان رابطه ای عاطفی و پرمعنا بین شخص و مکان توصیف کرد. پیوندی احساسی که مردم با آن مکان پیدا می کنند. در حقیقت این احساس شاخصی است که از طریق آن می توان به میزان تمایز آن برای مردم نسبت به دیگر مکان ها را سنجید. بطور کلی در حس مکان می توان معیارهای ارزیابی محیط های با کیفیت در معماری و رشته های طراحی محیطی را حاصل مجموعه ای از عوامل مادی و معنوی که شامل ویژگی های کالبدی نظیر فرم (رنگ، اندازه، شکل، مقیاس) و روابط اجزاء کالبدی با تامین و تاکید بر فعالیت ها برشمرد. در این پژوهش ابتدا به بررسی حس مکان از دیدگاه پدیدارشناسان و روانشناسی محیط می پردازیم و همین طور عوامل شکل دهنده ی حس مکان را مورد بررسی قرار می دهیم و سپس به معرفی مسجد گوهرشاد و بررسی عوامل و متغیرهای مهم حس مکان و ویژگی های متمایز کننده کالبدی و عوامل شاخص و تاثیرگذار آن در مسجد گوهرشاد می پردازیم. در پایان این پژوهش نشان می دهد که طراحی مناسب مسجد از جهت ابعاد و تناسبات، فرم و بافت و روابط فضایی به عنوان مهمترین ویژگی های کالبدی در تشخص مسجد می باشند.

حس مکان، طرح کالبدی، عوامل شاخص و تاثیرگذار، مسجد گوهرشاد