احمدرضا صفائی قهنویه - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیابان­زدایی دانشگاه صنعتی اصفهان
فرزاد روحانی شهرکی - عضو هیات علمی گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه صنعتی اصفهان
حمیدرضا کریم زاده - عضو هیات علمی گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه صنعتی اصفهان
مصطفی ترکش اصفهانی - عضو هیات علمی گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه صنعتی اصفهان

این تحقیق به منظور بررسی اثر مالچ سرباره ای بر میزان فرسایش و سرعت آستانه فرسایش بادی بوسیله دستگاه تونل باد در مزرعه تحقیقاتی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. به منظور ایجاد بستر، نمونه خاک از منطقه شرق اصفهان برداشت و به آزمایشگاه منتقل گردید. در آزمایشگاه به منظور ایجاد بادهای با سرعت مشخص و در طی زمان مشخص از دستگاه تونل باد استفاده شد. نمونه خاک در سینی های فلزی به ابعاد 3/0*1 متر و عمق 3 سانتی متر ریخته شد. مالچ سرباره در چهار سطح پوشش (25%، 50%، 75% و 100%)، سه دانه بندی (30-15، 45-30 و 60-45 میلی متر) و دو ضخامت (یک لایه و دو لایه) و چهار تکرار در نظر گرفته شد. در هر کدام از سینی ها ابتدا سرعت آستانه فرسایش بادی در ارتفاع 20 سانتی متری اندازه گیری شد سپس آن ها را وزن کرده و تحت تاثیر بادهایی با سرعت بیشتر از سرعت آستانه در ارتفاع 20 سانتی متری به مدت 5 دقیقه قرار گرفتند. مجدداً سینی ها را وزن کرده و با توجه به اختلاف وزنی آن ها، مقدار مواد فرسایش یافته مربوط به هر تیمار محاسبه گردید. داده ها به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با کمک نرم افزارهای SPSS و Excel تجزیه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین تعداد لایه ها در سطح 5% وجود ندارد. با افزایش سطح پوشش و دانه بندی میزان فرسایش بصورت نمایی کاهش یافته است. مالچ های سرباره با تراکم 75% و دانه بندی 45-30 میلی متر بصورت یک لایه بعنوان بهترین تیمار بدست آمد.

تثبیت شن­های روان، مالچ سرباره، تونل باد، سرعت آستانه فرسایش، فرسایش بادی