رضا کرمیان - کارشناسان ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان
مجید اونق - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
علی محمدیان - کارشناسان ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان

در آمایش حوزه آبخیز کوهدشت که مساحت آن 456 کیلومتر مربع است، نقشه‌های طبقات ارتفاعی ، درصد شیب، جهت‌های جغرافیایی، ویژگی‌های خاکشناسی، تیپ و تراکم پوشش گیاهی با هم ترکیب شده، نقشه نهایی واحدهای زیست‌محیطی به دست آمد. همچنین ویژگی‌های اقلیم شناسی، منابع آب، شبکه جاده ونقشه وضعیت فعلی بیابانزایی برای هر واحد ثبت گردید و مطالعات اقتصادی و اجتماعی از طریق پرسشنامه انجام شد. در نتیجه فرآیند آمایش سرزمین، 793 واحد زیست‌محیطی مشخص گردید. ارزیابی و طبقه‌بندی توان توسعه آبخیز کوهدشت، از طریق مقایسه ویژگیهای اکولوژیکی هر واحد زیست‌محیطی با مدل اکولوژیکی کاربری‌ها انجام شد. سپس ویژگیهای اکولوژیکی پایدار و ناپایدار هر واحد زیست‌محیطی و کاربری فعلی آن مشخص گردید.درهریک از واحد های زیست محیطی نیز ارزیابی توان اکولوژیکی برای کاربریهای کشاورزی، مرتعداری، جنگلداری، توریسم گسترده،توسعه شهری،آبزی پروری و حفاظت صورت پذیرفت و با تلفیق ارزیابی با نیاز اقتصادی و اجتماعی منطقه، کارآمایش سرزمین حوزه به پایان رسید در نتیجه از کل مساحت منطقه 8/43 درصد به کشاورزی، 5/17 درصد به مرتعداری،48/3 درصد به جنگلداری، 5/12 درصد به تفرج گسترده،3/0 درصد به توسعه شهری و 5/22 درصد به حفاظت اختصاص پیدا کرد. سپس باتوجه به تجزیه وتحلیل انجام شده ازطریق ارزشیابی روش ICDوتطابق نتایج حاصله بامنطقه،ضمن تعیین عوامل وفرآیندهای مهم وغالب بیابان زایی(تخریب اراضی)نقشه شدت خطربیابان زایی درسه کلاس زیاد،متوسط وکم برای منطقه مذکور برآورد گردید.با تلفیق نقشه وضعیت فعلی بیابان زایی ونقشه آمایش دوسناریوی مدیریتی با تاکیدبه کاهش مصرف آب وکم آبیاری دربخش کشاورزی،مدیریت چرا،کاهش بوته کنی وکاهش تعداد دام دربخش مرتع واستفاده از صنعت توریسم وگردشگری وتوسعه شهری برای افزایش درآمدوکاهش مهاجرت به منظور جلوگیری ازگسترش خطربیابان زایی تدوین گردید.

آمایش سرزمین، واحدهای زیست محیطی، توان اکولوژیکی، خطر بیابانزایی،روش ICD ،کوهدشت