علیرضا عرب شیبانی - کارشناس ارشد مدیریت مناطق بیابانی- اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری اس
روح اله خدارحیمی - کارشناس ارشد آبخیزداری- اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس
لیلا فزونی - کارشناس ارشد بیابان زدایی- شرکت طبیعت سرسبز زاگرس
محسن منصوری - کارشناس ارشد آبخیزداری- اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس

از دیرباز انسان با بیابان و پدیده ها و محدودیت های آن همزیست بوده و چگونه زیستن با محدودیت های فراوان آن را آموخته است. افزایش جمعیت و انقلاب صنعتی،‌ افزایش نیاز انسان به مواد غذایی، مواد اولیه و تولید را به دنبال داشته و در نتیجه بهره برداری پایدار از طبیعت جای خود را به بهره برداری مفرط و تخریب منابع طبیعی داده است. میزان مشارکت مردم در فعالیت های سازندگی به عنوان یکی از شاخص های اساسی توسعه اقتصادی- اجتماعی یک کشور مطرح است. ساختن انسانی آگاه و مسئولیت پذیر، ارتقای کمی و کیفی فعالیتهای مقابله با بیابانزائی و توسعه پوشش گیاهی بیابانی را به دنبال داشته، موجب بهره مندی از قابلیت های بیابان می گردد. اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس در طی سال های 83 تا 88 واگذاری هایی در قالب ماده 3 حفاظت و بهره برداری از اراضی در سطح 77/2824 هکتار در قالب 114 طرح جهت اشتغالزایی 468 خانوار برای بهره برداری از گونه هایی مانند گزشاهی، لگجی و گزروغنی در اراضی ملی و مستثنیات اقدام به انجام کارهای مشارکت مردمی نموده است. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که اجرای این طرح ها در حفظ خاک و کنترل رسوب در منطقه مهار وتغذیه آبهای زیر زمینی ،جلوگیری از بروز سیلاب،تبدیل کاربری زمینهای کم بازده به عرصه های با بازده خوب،بالابردن سطح درامد ساکنان حوزه آبخیز موفق وموثر بوده است وبا اطمینان میتوان گفت که این طرح ها در کاهش بیکاری ،علاقه مندی جوانان به فعالیتهای بیابان زدایی موثر بوده است . در پایان باید به این نکته اشاره کرد که انگیزش مشارکت و ترویج در طرح های منابع طبیعی امر خطیری است، طبعا چنانچه مسائل اجتماعی واقتصادی منطقه بطور بهینه در نظر گرفته شود و منافع مستقیم طرح متوجه افراد بومی منطقه شود ترویج و جلب مشارکت مردمی براحتی امکانپذیر خواهد بود.

مشارکت مردمی، بیابان زدایی، مناطق خشک، استان فارس