منصور جهان تیغ - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان 

برای اجرای این پژوهش سه منطقه در شمال سیستان (مناطق میل نادر، بش و آس حاجی) مشخص و در هر منطقه دو عرصه (همراه با تردد خودرو و بدون تردد خودرو به ابعاد 600×300 متر) انتخاب شد. از هر محل سه نمونه خاک ( از ابتدا، 50 درصد طول و انتهای آنها) جمع آوری و پارامترهایی از قبیل رطوبت، بافت، مواد آلی, EC OM, pH,، کربنات کلسیم خاک و همچنین پوشش گیاهی آنها نیز اندازه گیری و با استفاده از معادله E=f(I, K, C, L,V) میزان فرسایش سالانه خاک برآورد گردید و همچنین ظروفی نیز جهت تعیین میزان غبار در جنوب مسیر حرکت و تعدادی نیز به عنوان شاهد قبل از مسیر قرار گرفت. آنالیز داده ها نشان می دهد که تردد خودرو در محدوده های مورد پژوهش نقش اساسی در کاهش میزان رس، پوشش گیاهی، پستی و بلندی، زبری سطح خاک، مواد آلی خاک دارد و همچنین سبب افزایش ذرات ریز خاک (ذرات کوچکتر از 0/84 میلی متر) pH, EC, CaCo3 و طول زمین که هر کدام از آنها در افزایش فرسایش بادی منطقه نقش دارند، می شود. از لحاظ آماری اختلاف فاحشی بین میزان فرسایش بادی در مناطق مورد بررسی وجود دارد. برآوردها نشان می دهد که کمترین و بیشترین میزان فرسایش بترتیب در منطقه تردد خودرو میل نادر ( 216/3 تن در هکتار) و عدم تردد بش ( 15/8 تن در هکتار) صورت می پذیرد. همچنین در مناطق تردد خودرو بش و آس حاجی نیز سالانه بترتیب 140/3 و 133/6 تن در هکتار فرسایش خاک صورت می پذیرد. بیشترین مقدار ریزگرد در ابتدای مسیر حرکت خودروها و فاصله های 150 و 250 متر مسیر حرکت خوروها به ترتیب در رتبه بعدی قرار دارد. حداقل ورود ریزگردها در نمونه شاهد جمع آوری شده است

دریاچه هامون، تردد خودرو، طوفان های شنی، ریزگرد