الناز پورسنجیده - دانشجوی صنایع دستی
شیرین سرودی - کارشناس ارشد صنایع دستی گرایش سفال
نادر کریمی - کارشناس ارشد کشاورزی
سمانه آهنچی - دانشجوی صنایع دستی

سفالگران برای پوشش سفال از لعاب استفاده می کنند. لعاب پوششی است غیر قابل نفوذ، بادوام و قابل شست و شو که برای تزیینات به کار می رود. از قدیمی ترین و ماندگارترین لعاب ها می توان به لعاب خاکستر چوب اشاره کرد. پیدایش این لعاب قدیمی به صورت تصادفی شکل گرفت، ولی در مقابل، از قدیم تا به امروز دارای جذابیت و کارایی خاصی بوده است. ماده اولیه لعاب، خاکستر حاصل از سوختن چوب درختان و گیاهان بوده که حاوی عناصر مختلفی از جمله کلسیم، فسفر، پتاسیم و ... می باشد. در این مطالعه تصاویر آثار لعاب کاری شده و تنوع رنگ آن در استفاده از اکسیدهای فلزی مورد بررسی قرار گرفته است. رنگ و بافت لعاب به نوع درخت، سن درخت، منطقه، فصل رشد و خاکی که گیاه در آن رشد کرده، بستگی دارد. امروزه سفالگران با جایگزین کردن خاک رس و عناصر دیگر به جای خاکستر طبیعی چوب، لعاب خاکستر مصنوعی را تولید کرده اند که به آنها اجازه کنترل بیشتر لعاب حاصله را می دهد. رنگ و بافت لعاب خاکستر از نظر سفالگران غیر قابل پیش بینی است و با گذشت زمان لعاب خاکستر سنتی- مدرن جایگاه خود را حفظ کرده و نتیجه حاصله هنوز هم سفالگران را غافلگیر می کند.

لعاب، خاکستر، چوب، خاک رس