عبدالامیر محیسنی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان- ایستگاه بروجرد
محمدحسن کوشکی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان- ایستگاه بروجرد

کنه تارتن دولکه ای Tetranychus urticae Koch مهم ترین آفت در ایران و به خصوص در مزارع لوبیا استان لرستان محسوب می گردد. به منظور کنترل آفت فوق در مزارع لوبیا واقع در شمال این استان، همه ساله مقدار بسیار قابل توجهی از سموم کنه کش مورد استفاده قرار می گیرد که به دلیل عدم پیش آگاهی صحیح آفت، در بسیاری از موارد کاربرد این سموم ضرورتی ندارد. طی سال های 1381 و 1382 تغییرات جمعیت و توزیع آفت در ارتفاع های مختلف گیاه، روی دو رقم لوبیا قرمز درخشان و صیاد در شرایط زراعی شهرستان بروجرد مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در طول فصل زراعی، با انجام نمونه گیری های منظم از سه ارتفاع پایین، وسط و بالای بوته، مناسب ترین فضای نمونه گیری از جمعیت این آفت نیز مشخص شد. این کنه در سال اول روی لوبیا قرمز رقم درخشان دارای دو اوج جمعیت در 22 مرداد و پنجم شهریور بود. در سال دوم نیز روی رقم صیاد مجددا دو اوج جمعیت در هشتم و 29 مرداد داشت. در این آفت، نسبت جنسی در طول فصل زراعی متفاوت بود. اما همیشه جمعیت ماده ها نسبت به نرها برتری داشت. اوج جمعیت نرها در طی دو سال در هفته اول شهریور مشاهده گردید. به طوری که در زمان فوق، نسبت ماده به نر به ترتیب 1 به 0/86 در سال اول و 1 به 0/74 در سال دوم تخمین بود. بررسی توزیع آفت در ارتفاع های مختلف بوته لوبیا نشان داد که تراکم جمعیت این آفت در طول فصل زراعی در سه ارتفاع پایین، وسط و بالای بوته لوبیا متفاوت است. به طوری که در روزهای اول، بیش ترین تراکم کنه روی برگ های پایین و در اواخر فصل زراعی روی برگ های بالایی بوته مشاهده گردید. بنابراین به منظور تعیین تراکم جمعیت آفت در مزارع لوبیا، نمونه گیری باید از هر سه ارتقاع گیاه انجام بگیرد.

لوبیا، کنه تارتن دولکه ای، توزیع درون گیاهی، فضای نمونه گیری