اسماعیل مقبلی دامنه - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
صادق دلفاردی - کارشناس ارشد آبخیزداری، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت

در مناطق خشک، که دارای بارندگی کم و تبخیر زیاد می باشند، تجمع املاح در سطح خاک، امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. بنابراین ارائه یک روش عملی برای برآورد آب بهینه مورد نیاز به منظور کنترل شوری خاک برای کشاورزی امری ضروری است. انجام آزمایش های مزرعه ای به منظور تعیین مقدار بهینه آب مصرفی برای اصلاح شوری خاک، وقت گیر و پر هزینه می باشد. بنابر این استفاده از مدلهای رایانه ای آبشوئی رایج شده است. ولی قبل از به کارگیری چنین مدل هائی، درستی نتایج آن ها باید در مقایسه با نتایج آزمایش های مزرعه ای ارزیابی شود. از مدلهای توانمندی که امروزه در دنیا کاربردهای زیادی دارد مدل SWAP میباشد. در این پژوهش مدل SWAP در شبیه سازی نیم رخ شوری خاک حاصل از انجام آزمایش های آبشوئی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش های آبشویی در 4 تیمار به صورت طرح بلوک کامل تصادفی اجرا شده، سپس با استفاده از مدل SWAP نیز مقدار شوری در اعماق و زما نهای مختلف پیش بینی شد. نتایج حاصل ازمدل با آزمایش های مزرعه ای مقایسه و در پایان با آنالیز داده ها، مدل ارزیابی شده و نحوه آبشویی نیز مورد بررسی قرار گرفت. به استناد تحلیلهای آماری بین تیمار سوم و بقیه تیمارهای آبشویی در سطح احتمال 1 درصد تفاوت معنی داری وجود دارد و بنابراین بهترین نحوه آبشویی در تیمارسوم اتفاق میافتد، یعنی زمانی که آبیاری را در 5 مرحله با فواصل زمانی 6 روزه و با مقدار آب mm 200 انجام میدهیم. بر اساس شاخصهای آماری ضریب همبستگی در همه تیمارها بالاتر از 83 درصد است پیشنهاد میشود که در تحقیق های بعدی مدل یاد شده در شرایط دیگر و به خصوص همراه با کشت مورد ارزیابی قرار گیرد.

شبیه سازی، آبشویی، شوری، SWAP