سید مرتضی صداقت حسینی - مربی مکانیزاسیون مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره)
رضا مقدسی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

به منظور تعیین رابطه بین اندازه مزرعه با بهره دهی انرژی در تولید محصول گندم آبی در شهرستان میان دوآب، تحقیق موجود به عنوان یک مطالعه موردی انجام شد. اطلاعات اولیه با تکمیل 61 پرسشنامه از کشاورزان گندمکار منطقه با سه اندازه مختلف مزرعه (کمتر از 2 هکتار، بین 2 تا 5 هکتار و بیشتر از 5 هکتار) تهیه گردید. پس از تحلیل داده ها، مشخص شد که نهاده های کودشیمیایی، سوخت، بذر، ماشین ها، انرژی الکتریکی، سم و نیروی کار به ترتیب با 43/3، 35/56، 12/8، 4/14، 1/85، 1/8 و 0/52 درصد بیشترین مصرف انرژی در تولید گندم را به خود اختصاص می دهند. از سوی دیگر با افزایش اندازه مزرعه، انرژی تولیدی روند صعودی نشان می دهد. معادلات رگرسیونی برآورد شده نیز مؤید ارتباط ضعیف و غیر معنی دار میان اندازه مزرعه و انرژی مصرفی می باشد، ضمن آنکه افزایش سطح زیر کشت اثری مثبت و معنی دار در انرژی تولیدی و بهره دهی انرژی نشان می دهد. رابطه سه روش کاشت A (استفاده از کمبینات) B( استفاده از خطی کار) و C(استفاده از بذرپا ش) و سه روش برداشت a(استفاده از کمباین)، b(استفاده از دروگر) و c(روش برداشت دستی) با انرژی مصرفی، انرژی تولیدی و بهره دهی انرژی، مورد مطالعه قرار گرفتند که بین روش های برداشت با شاخص های مذکور، رابطه معنی داری مشاهده نشد اما روش های کاشت، در سطح یک درصد رابطه معنی داری با آنان داشتند. معادلات رگرسیونی نهایی مؤید این نکته می باشند که استفاده از روش های مناسب عملیات کشاورزی، از قبیل استفاده از کمبینات باعث افزایش بیش از پیش تأثیر اندازه مزرعه بر شاخص های انرژی می گردد.

اندازه مزرعه، بهره دهی انرژی، انرژی مصرفی، انرژی تولیدی