احمدعلی شوشی دزفولی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول

قرار گرفتن یک گیاه در تناوب زراعی یک منطقه در توسعه سطح زیر کشت آن از اهمیت بسیار بالایی برخور دار است. وجود کشت های تابستانه همچون ذرت و کنجد در اراضی آبی منطقه شمال خوزستان وبرداشت این محصولات در آبان ماه کشت محصولات زمستانه را در مهرماه با مشکل مواجه می کند، این طرح با هدف بررسی و تعیین مناسبترین تاریخ کاشت و زمان آخرین چین برداری (چین مختص بذر ) در مزارع شبدر برسیم بذری در خوزستا ن اجرا گردید. بدین منظور طرحی بصورت آزمایش اسپلیت بلوک در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال از پائیز سال 1384 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول کشت شد. فاکتور اصلی شامل پنج تاریخ کاشت (از 20 مهرماه به بعد به فاصله 20 روز) و فاکتور فرعی شامل سه تاریخ آخرین چین برداری (از 25 اسفند ماه به بعد با فاصله 10 روز ) بود. نتایج دو ساله حاصل از مقایسه میانگین به روش دانکن نشان داد که بیشترین عملکرد بذرمربوط به تاریخ کاشت های 20 مهر، 10 آبان و 30 آبان (بترتیب با تولید 1128، 1179 و 1050 کیلوگرم بذر در هکتار ) می باشد. ولی بین زمان آخرین چین برداری برای صفت عملکرد بذر تفاوت معنی داری بدست نیام د. برای صفات علوفه تر ، میزان ماده خشک و پروتئین تولیدی در هکتار نیز تاریخ کاشت 20 مهرماه دارای بیشترین میزان علوفه تر، میزان ماده خشک و پروتئین تولیدی (بترتیب 44000، 6994 و 1160 کیلوگرم در هکتار ) بود. بهترین تیمار آخرین چین برداری برای صفات مذکور نیز برداشت در 10 فروردین ماه بود که با توجه به دوره رشد بیشتر شبدر در این تیمار و در نتیجه تعداد چین بیشتر قابل پیش بینی بو د. بنابراین بطور کلی با توجه به نتایج بدست آمنده میتوان اینچنین بیان داشت که در مزارع بذری شبدر برسیم می توان تاریخ کاشت شبدر را بدون کاهش معنی دار در عملکرد بذر تا 30 آبان به تاخیر انداخت و برای فاکتور زمان آخرین چین برداری، برداشت در 10 فروردین ماه بعلت عملکرد علوفه بیشتر توصیه می شود.