حسین عطاری - کارشناسی ارشد زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
داوود ارادتمند اصلی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
مجتبی یوسفی راد - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

روابط منبع ومخزن یکی از عوامل فیزیولوژیکی عمده تعیین کننده عملکرد در گیاهان زراعی محسوب می شود. این پژوهش به منظور ارزیابی تاثیر تراکم و تغییر میزان مخزن بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبرید آفتابگردان در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1388 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل هیبرید آذرگل در سه تراکم 85،115،145 هزار بوته در هکتار و حذف دانه(کاهش مخزن) شامل: تیمار بدون حذف دانه (شاهد)، حذف دانه های 1/3 کناری طبق، حذف دانه های 1/3 میانی طبق و حذف دانه های 1/3 مرکزی طبق می باشد. اعمال تیمار حذف دانه در زمان گرده افشانی کامل انجام گرفت. با افزایش تراکم عملکرد دانه، وزن دانه های پوک، وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ساقه، برگ، دمبرگ و طبق و انتقال مجدد افزایش یافت ودر حالیکه صفاتی از قبیل وزن هزاردانه و قطر طبق کاهش پیدا کردند. وزن هزاردانه در تراکم های 115، 85، 145 هزار بوته در هکتار به ترتیب معادل 48/56، 85/87، 50 گرم و عملکرد دانه معادل 224/7، 1/4، 311/264 گرم بر متر مربع بود. تیمارهای حذف دانه نسبت به شاهد افزایش وزن هزاردانه داشته به طوری که شاهد 49/6 گرم و تیمارهای حذف 1/3 کناری، 1/3 میانی و 1/3 مرکزی به ترتیب 50/6، 52/6 و 54/7 گرم وزن هزاردانه نشان دادند.با توجه به افزایش میزان وزن هزاردانه در تیمارهای حذف دانه نسبت به شاهد وهمچنین کاهش میزان وزن هزاردانه با افزایش میزان تراکم می توان این چنین نتیجه گیری نمود که این رقم آفتابگردان با محدودیت منبع مواجه است.

مخزن، منبع، آفتابگردان، حذف دانه، تراکم