دکترمحمودی قدیری - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه علمی جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

مخاطرات طبیعی هر ساله منجر به بحران‌ها و خسارت‌های جانی و مالی زیادی در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران می‌شوند. لذا شناخت علل چنین وضعیتی برای نیل به توسعه پایدار ضروری است. نکته مهم اینکه آسیب‌پذیری‌های ناشی از مخاطرات طبیعی دارای تفاوت‌های اجتماعی - فضایی است. بدین معنی که بعضی از افراد و گروه‌های جامعه و نیز بعضی از مکانها و عرصه‌های جغرافیایی از آسیب‌پذیری بیشتر برخوردار هستند. بعلاوه عامل فقر نیز بعنوان عاملی اساسی در میزان آسیب‌پذیری مطرح شده است. در این ارتباط، سوال اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه: ارتباط فقر و نابرابری درآمد با تفاوتهای اجتماعی - فضایی میزان آسیب‌پذیری نسبت به مخاطرات طبیعی چیست؟ جهت پاسخ به سؤال مذکور، با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و جستجوی کتابخانه‌ای، مبانی نظری و تجربیات مرتبط در سطح جهانی شناسایی و مورد تحلیل و استدلال علمی قرار گرفت. نتایج نشان داد که همبستگی بسیار بالایی و البته نه مطلق در بین شانس صدمه دیدن از حوادث ناشی از مخاطرات طبیعی و فقیر بودن وجود دارد و سه خصیصه اصلی که بعضی گروه‌ها را آسیب‌پذیرتر از دیگران می‌سازد عبارتنداز: نزدیکی و در معرض بودن، فقر، و محروم‌سازی / حاشیه‌‌رانی.

مخاطرات طبیعی، آسیب‌پذیری، تفاوت‌های اجتماعی - فضایی، فقر