مصطفی رقیمی - دانشیار گروه زمین شناسی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مریم رمضانی مجاوری - پزشک، کارشناس کلینیک، مدیریت درمان تامین اجتماعی استان گلستان
سیدمحمد سیدخادمی - کارشناس آب و فاضلاب استان گلستان

بیش از 80 درصد آب شرب شهر رو به رشد و پرجمعیت گرگان، از منابع آبهای زیرزمینی تأمین می‌شود. بالا بودن میزان نیترات در آبهای آشامیدنی، باعث بروز بیماری توأم با مرگ و میر در نوزادان و اطفال (متموگلوبینمیا یا سیانوز)، سرطان در انسان و بیماری‌های گوارشی می‌شود. تجزیه شیمیایی آب‌های زیرزمینی گسترده گرگان، وجود دو نقطه با غلظت غیرمجاز نیترات را در محدوده شهری نشان می‌دهد. در راستا کاهش نیترات از چاه‌های آلوده آب شرب گرگان در شرایط آزمایشگاهی، از زئولیت طبیعی با خصوصیات فیزیکی مخصوص g/cm1/361 ظرفیت جذب g/kg0/12 و ظرفیت تبادل یونی meq2/6 و ویژگی‌های شیمیایی اکسیدهای SiO2، Na2O ، K2O به ترتیب 63/84، 4/85 و 4/35 درصد با کانی‌ غالب کلینوپیتولیت و کانی فرعی هیولاندیت استفاده شده است نتایج این تحقیق حاکی از آن است که این نوع زئولیت سبب کاهش نیترات به میزان mg/lit13 و هم چنین کاهش سختی آنها با عبور یک لیتر آب از بستر زئولیت (به مقدار یک کیلوگرم) در مدت زمان ماند 30 دقیقه خواهد شد. بنابراین می‌توان از زئولیت طبیعی (کلینوپیتولیت) جهت کاهش نیترات آب چاه‌های منابع آب شرب آلوده کشور استفاده نمود.

زئولیت طبیعی، آب شرب، شهر گرگان