فرزاد رجایی - استادیار گروه علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی قزوین
مهدی فرخی - کارشناس ارشد علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی قزوین
ناظم قاسمی - کارشناس ارشد علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی قزوین
حسن جهانی هاشمی

مقدمه : کاربرد وسیع دستگاه های مولد امواج الکترومغناطیسی بسیار قابل توجه است . دستگاه ها و تجهیزات زیادی با مشخصات تکنیکی گسترده تولید کننده این امواج هستند . در مطالعه کنونی اثرات امواج الکترومغناطیسی با شدت ۵ / ٠ میلی تسلا و فرکانس ٠۵ هرتز بر اپیدیدیم، مجرای دفران و بیضه در موش نژاد BALB/c مورد مطالعه قرار گرفت . مواد و روش ها : ٣٠ عدد موش نژاد BALB/c انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه تجربی، شم ) ) sham و کنترل قرار داده شدند . از بین این سه گروه فقط گروه تجربی به مدت ٨ هفته، هر هفته ۶ روز و هر روز ۴ ساعت در معرض امواج الکترومغناطیسی با شدت ۵ / ٠ میلی تسلا و فرکانس ٠۵ هرتز قرار گرفتند . بعد از پایان این دوره موش های هر سه گروه به روش جابجایی مهره های گردنی کشته شدند . ابتدا بیضه های طرف چپ خارج و وزن شدند . در ادامه نمونه هایی از مجاری اپیدیدیم و دفران تهیه شد و به منظور مطالعه با میکروسکوپ نوری تحت فرآیند های روتین بافتی قرار گرفتند . پس از اندازه گیری وزن بیضه ها، قطر و ارتفاع اپیتلیوم مجاری اپیدیدیم و دفران در گروه ها با استفاده از نرم افزار Image Tool مورد ارزیابی قرار گرفتند . داده ها در گروه های مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و در سطح معنی داری ۵٠ / P <٠ مورد آنالیز آماری قرار گرفتند . یافته ها : مقایسه داده ها نشان داد که میانگین قطر اپیدیدیم در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل کاهش معنی داری داشت ) ).P<٠/٠٠١ میانگین قطر مجرای دفران، ارتفاع سلول های اپیتلیال اپیدیدیم و مجرای دفران در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل و شم کاهش معنی داری داشت ) ).P<٠/٠٠١ همچنین میانگین وزن بیضه در گروه تجربی نسبت به . (P <٠/٠٠٧( گروه کنترل و شم کاهش معنی داری داشت نتیجه گیری : نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که میدان الکترومغناطیسی در مدت زمان طولانی با کاهش قطر مجاری تناسلی و ارتفاع سلول های اپیتلیالی و وزن بیضه می تواند اثرات سوء بر دستگاه تناسلی افراد مذکر داشته باشد

میدان الکترومغناطیسی،اپیدیدیم، دفران، بیضه، موش