صادق بختیاری - دانشیار علوم اقتصادی دانشگاه اصفهان

آموزش عالی در ده دهه اخیر گسترش سریعی یافته است. افزایش ظرفیت های آموزش عالی از طریق ایجاد دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در کلیه استانهای کشور و از طریق ایجاد دانشگاه آزاد اسلامی موجبات افزایش قابل ملاحظه عرضه فارغ التحصلان دانشگاه ها شده و عدم هماهنگی بین فرصت های شغلی موجود در بخش های مختلف اقتصاد و بعبارتی کمبود تقاضا، بروز پدیده بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی را فراهم ساخته است. اگرچه مسئله بیکاری با توجه به تبعات آن در ناهنجاری های اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی برای کلیه آحاد جمعیت کشور آزار دهنده و برای اقتصاد کشور بازدارنده است. با این حال بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاه ها از حساسیت و اهمیت بیشتری برخوردار است. این اهمیت به دلیل سرمایه گذاری انجامشده برای تربیت نیروی انسانی ماهر در کشور و بلا استفاده ماندن آن در فعالیتهای اقتصادی و وارد ساختن خسارت به اقتصاد ملی از یکسو، فراهم نبودن زمینه برای محول کردن نقش های اجتماعی به افراد فرهیخته برای نیل به اهداف توسعه کشور از دگرسو و در عین حل امکان بروز اعتراض و عکس العمل در جامعه به سبب باسوادی و آگاهی بیشتر است. این مقاله در صدد آن است تا ضمن نگاهی به نقش و اهمیت سرمایه انسانی، تحولات جمعیتی کشور، وضعیت اشتغال و بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی مسئله را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد.