پیمان معدنچی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان
محسن بنی اسدی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان

جهت بررسی تعیین نقش تغییرات کاربری اراضی بر فرسایش خاک و رسوبدهی، آبخیز رابر درجنوب غربی استان کرمان انتخاب گردید. ابتدا با استفاده از نقشه های توپوگرافی 1:50000 ، نقشه های زمین شناسی 1:100000، عکس های ماهواره ای 1:100000 و عکس های هوایی با مقیاس 1:55000، نقشه های پایه هر یک از حوزه ها اعم از شبکه آبراهه ها، زمینشناسی ، پوشش گیاهی ، قابلیت اراضی و کاربری اراضی سال 1365 در مقیاس 1:50000 تهیه شد. همچنین با استفاده از آمار کل اداره کشاورزی و مصاحبه با کارشناسان و افراد و افراد مطلع، نقشه های کاربردی سال های 1370 و 1375 با مقیاس 1:50000 بازسازی گردید. آمار طبقات کاربری به عنوان یک متغیر مستقل و آمار رسوب حوزه ها برای سال های 66، 70و75 به عنوان متغیر وابسته در رگرسیون چند متغیره وارد شدند. نتایج حاصل از این تحقیق مبین این مطالب است که اولاً بین متغیرهای وابسته و مستقل رابطه خطی از نوع درجه اول برقرار است در مورد حوزه آبخیز رابر با کم شدن مساحت کاربری مراتع با پوشش نیمه متراکم میزان رسوب زیاد می شود و به دلیل منفی بودن ضریب X در آبخیز رابر، کم شدن مساحت کاربری مراتع با پوشش نیمه متراکم به همراه ازدیاد مساحت مجتمع های درختی و باغها بوده است پس می توان این گونه بیان کرد که افزایش مساحت مجتمع های درختی و باغها باعث افزایش رسوب درحوزه آبخیز رابر شده است. البته لازم به ذکر است که در هر دو حوزه افزایش مساحت اراضی با کاربری مسکونی باعث افزایش میزان رسوب و کاهش مساخت اراضی یاد شده باعث کاهش میزان رسوب می شود.

کاربری اراضی ، فرسایش خاک ، رسوب ، کرمان