محمد نمکی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
صمد شادفر - کارشناس ارشد پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
محمود عرب خدری - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری

وجود منابع آب و خاک که اساس زندگی انسانی بر پایه آن استوار است از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. امروزه به دلیل افزایش جمعیت و محدودیت منابع مذکور، ضرورت توجه بیشتر و استفاده شایسته تر از آن را ضروری می نماید. بر این اساس، در صورت اعمال مدیریت صحیح و بهره برداری اصولی می توان بدون آن که اصل این منابع دچار کاستی شود از آن سود جست. در مقاله حاضر، سعی شده است با یاری گرفتن از دیدگاه سیستمی و با ضمن بیان اهمیت موضوع و شناسایی برخی عوامل موثر در تخریب و زیان های اجتماعی – اقتصادی ناشی از آن ، وضعیت موجود را تحلیل نموده و در نهایت، راهکارهای مناسب و پیشنهادات جدیدی ارائه گردد. نتایج حاصله نشانگر آن است که مجموعه از ای عوامل طبیعی و انسانی نه به صورت منفرد بلکه در ارتباط و تعامل با همدیگر در تخریب منابع آب و خاک نقش داشته اند. لیکن نقش عوامل انسانی و پیامدهای آن برجسته تر می باشد.

عوامل تخریب در منابع آب و خاک ، پیامدهای اقتصادی - اجتماعی ، پایداری و ناپایداری ، نگرش سیستمی