محمد رحمانی - کارشناسی ارشد GIS و سنجش از دور
محمدعلی هادیان امری - کارشناس ارشد مهندسی آبخیزداری
ساره ملاآقاجانزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومرفولوژی دانشگاه تبریز

فرسایش و هدر رفته خاک یکی از عوامل اصلی در کاهش حاصلخیزی خاک، انباشت رسوبات در ابراهه ها، کانالهای آبیاری و رودخانه ها، کاهش ظرفیت مخازن سدها، تشدید وقوع سیلابهای مخرب و آلودگی محیط زیست می باشد. برای مقابله با این معضل روشها و مدلهای متعددی ارائه گردیده است. یکی از این مدلها، پهنه بندی مناطق آسیب پذیر و محاسبه میزان تولید رسوب بر مبنای روش MPSIAC می باشد. در این روش که در حوزه آبخیز شرفخانه به کار گرفته شده است 9 عامل محیطی، یعنی زمین شناسی، خاکشناسی ، اقلیم، رواناب ، توپوگرافی ، پوشش زمین ، کاربری اراضی ، فرسایش سطحی و فرسایش رودخانه ای بررسی می شود و با در نظر گرفتن ارزشهای کمی برای هر یک از آنها، میزان رسوب بر حسب متر مکعب در کیلومتر مربع محاسبه می گردد. در این مقاله با به کارگیری داده های ماهواره ای و تحلیل آنها در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی اقدام به برآورد رسوب در حوزه آبخیز شرفخانه گردید. نتایج موید کارآمدی مدل MPSIAC در برآورد میزان فرسایش و رسوب حوزه های آبخیز می باشد.

داده های ماهواره ای ، GIS فرسایش و رسوب ، مدل MPSIAC