محمدهادی داودی - استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
سیدمحمود فاطمی عقدا - استادیار دانشگاه تربیت معلم
رضا امام جمعه - دانش آموخته کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی
داود نیک کامی - استادیار دانشگاه تربیت معلم و استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت خاک

ریشه درختان با افزایش مقاومت برشی خاک، باعث افزایش پایداری شیروانی های خاکی می شوند. برای ارزیابی تاثیر تراکم ریشه درختان بر روی پایداری شیروانی های خاکی، دانستن اطلاعاتی درباره تعداد، قطر، زاویه، تغییر شکل، مقاومت کشش و برشی ریشه در خاک، بسیار ضروری می باشد. به طور کلی ریشه درخت در خاک همچون فولاد در بتن عمل کرده و باعث افزایش مقاومت برشی و کششی آن می گردد، با این تفاوت که ریشه علاوه بر افزایش مقاومت خاک، با جذب آن درون توده های لغزشی، کمک یادی به پایدرای شیب می نماید، در این مقاله به بررسی اثر ریشه درخت بید بر پایداری شیب های خاکی پرداخته شده است. محل انجام این تحقیق اردوگاه میناوند، شهرستان طالقان است. برای این منظور آزمایشات برش مستقیم بزرگ مقیاس درجا (50 ضربدر 50 سانتی متر) بر روی خاکهای بدون ریشه و ریشه دار انجام شد. بعد از اتمام هر آزمایش علاوه بر اندازه گیری c و fi در زون برشی 3 سانتی متری ایجاد شده (در نمونه دست نخورده، بین جعبه برش و سطح زمین) ، تعداد، قطر، مساحت و زوایای تغییر شکل ریشه برداشت گردید. در ادامه مدل فرضی شیروانی های خاکی کم عمق (محدود)، برای دو حالت خاک بدون ریشه ور یشه دار با درصد تراکم های متفاوت ریشه طراحی گردید. سپس به مقایسه نرخ تغییرات ضرایب اطمینان در اعماق مختلف پرداخته شد. نتایج نشان دادند که برای یکشیروانی خاکی محدود با در نظر گرفتن شرایطی از جمله، سطح ایستابی برابر 0 و 5/2 متر، شیب لغزش برابر 45 درجه و درصدهای تراکم ریشه ای 5، 33/11 و 0/5 تا 36 درصد افزایش داشته است.

نسبت مساحت ریشه ای ، زون برشی ، ریشه درخت ، شیروانی خاکی محدود و مقاومت برشی