محمد خانه باد - مربی گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد
رضا موسوی حرمی - استاد گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد
اسداله محبوبی - استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد

تافونی ها اشکال فرسایشی محدبی شکل و توخالی هستند که در شرایط مختلف آب و هوایی و سنگهای گوناگون تشکیل می شوند. مطالعه ماسه سنگهای سازند نیزار در شمال شرق ایران منجر به شناسایی فرسایش تافونی در این سنگها شده است. اندازه گیری سیستماتیک فرسایشی تافونی در این سنگها شده است. اندازه گیری سیستماتیک ابعاد 106 حفره در محدوده ای خاص نشان می دهد که تافونی ها اغلب بیضوی شکل بوده و تعداد کمی نیز کروی شکل می باشند. بطور کلی تشکیل هوازدگی های حفره ای در ماسه سنگهای سازند نیزار وابسته به اختصاصات سنگ شناسی و شرایط آب و هوایی منطقه است. شروع تشکیل تافونی ها و هوزادگی لانه زنبوری اغلب در امتداد سطوح ضعف موجود در ماسه سنگ ها از قبیل لایه بندی ها، طبقه بندی های مورب و پشته ای و شکستگی ها می باشد. انحلال سیمان آهکی در این ماسه سنگها نیز نقش مهمی در ایجاد هوزادگی حفره ای ایفا می نماید.

اشکال فرسایش ، هوازدگی ، سازند نیزا