مقداد جورغلامی - استادیار، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران،
هادی سهرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران،
شکوه سلطانپور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران،

در جنگل‏های شمال ایران، تراکتورهای کشاورزی مجهز شده به تریلی دو چرخ، به طور فراوانی برای عملیات پیش حمل چوب‏آلات کاتینی و هیزمی استفاده می‏شود. این مطالعه در بخش گرازبن جنگل خیرود انجام شد. اهداف این تحقیق شامل ارزیابی اثرات شیب، شدت تردد تراکتور و عمق خاک بر روی وزن مخصوص ظاهری خاک، تخلخل خاک و مقاومت به نفوذ در خاک قهوه‏ای جنگلی است. این پژوهش در قالب طرح فاکتوریل کامل تصادفی در سه تکرار در سه کلاسه شیب (شیب 0-10 درصد (روبه پایین)، شیب 10-20 درصد (روبه پایین) و شیب 0-10 درصد (روبه بالا))، سه شدت ترافیک و چهار عمق خاک از سطح زمین در مسیرهای حمل اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که شیب، شدت تردد تراکتور و عمق خاک دارای اثر معنی‌داری بر وزن مخصوص ظاهری خاک هستند. مسیرهای حمل رو به بالا دارای بیشترین مقدار وزن مخصوص در بین کلاسه‏های شیب هستند. تخلخل خاک با افزایش تعداد تردد به طور معنی‏داری کاهش یافته است. بیشترین کاهش تخلخل خاک بعد از 10 تردد رخ داده است که مقدار آن 6/38 درصد است. همچنین مسیرهای حمل رو به بالا دارای بیشترین مقدار مقاومت به نفوذ در بین کلاسه‏های شیب هستند. با افزایش عمق خاک، مقدار مقاومت به نفوذ در مسیرهای حمل افزایش یافته است. مسیرهای با شیب 0-10 درصد (روبه پایین) کمترین مقدار وزن مخصوص و مقاومت به نفوذ را نشان دادند در حالی که مسیرهای با شیب 10-20 درصد (روبه پایین) دارای مقادیر متوسط و مسیرهای 0-10 درصد (رو به بالا) دارای بیشترین مقدار کوبیدگی خاک هستند.

کوبیدگی خاک، تخلخل خاک، مقاومت به نفوذ، شیب، عمق خاک