کورش بهرنگ - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران محیط زیست، دانشگاه صنعتی شریف
محمدحسین محمدپور - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران محیط زیست، دانشگاه صنعتی شریف
محمد تقی عیسایی - دانشیار دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف

یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی شهر تهران پدیده آلودگی هواست. در شکل‌گیری و افزایش این پدیده نمی‌توان از نقش ساکنین شهر تهران صرفنظر نمود. در نتیجه استفاده از روش‌های ارتباطی به منظور آگاه‌کردن افراد از تاثیرات خویش بر این پدیده موثر می‌باشد. در این تحقیق با استفاده از مفهوم صورت‌بندی مسئله در به کار‌گیری و ارائه اطلاعات، نحوه واکنش افراد به حالت‌های مختلف صورت‌بندی مسئله‌های به کار رفته در بحث آلودگی هوا بررسی شد و موثرترین نوع صورت‌بندی مسئله انتخاب شد. شرکت‌کنندگان به پرسشنامه‌هایی که در 4 نوع صورت‌بندی مسئله سود - محلی، زیان - محلی، سود - دور، زیان - دور تهیه دیده شده بودند، پاسخ دادند. در مجموع افراد وضعیت فعلی آلودگی هوا را درک کرده و نسبت به کاهش آن در آینده خوشبین نبودند. نتایج نشان داد بحث درباره آلودگی هوا تحت سود می‌تواند موثرتر از زیان باشد و افراد را بیشتر به کنش وادارد. علیرغم آگاهی افراد از تاثیرات سو آلودگی هوا بر روی سلامت انسان و محیط زیست و پذیرش نقش خود در افزایش آلودگی هوا، تمایل کمتری نسبت به تغییر رفتار خود در مقابل آلودگی هوا نشان می‌دهند. با این وجود افراد احساس خوبی نسبت به بهتر شدن وضع هوا در آینده ندارند. از سوی دیگر افراد با اطلاعاتی که از محل زندگی خود به آنها داده می‌شود، ارتباط بیشتری برقرار کرده و اهمیت موضوع را بیشتر درک می‌کنند. به همین منوال صورت‌بندی مسئله محلی از صورت‌بندی مسئله دور اثربخشی بیشتری در درک و تغییر نگرش افراد نسبت به آلودگی هوا دارد.

آلودگی هوا، صورت بندی سود - زیان مسئله، دوری - نزدیکی پدیده، دریافت افراد