مجتبی رفیعیان - دانشیار گروه برنامه ریزی شهری دانشگاه مدرس
رضا احمدیان - استادیار گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان
ساناز ابوالقاسمیان - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

بافت های شهری در هر کشور و در هر عصر و زمانه متناسب با درجه توسعه یافتگی آن کشور شکل گرفته اند و یا به عبارت دیگر شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور در هر دوره زمانی در شکل گیری بافت های شهری موثر بوده است. از طرفی بافت های قدیمی و فرسوده اکثر شهرها به مرور زمان و در اثر تحولات جدید، عملکرد گذشته خود را از دست داده و رفته رفته رو به اضمحلال گذارده و امروزه به عنوان بزرگ ترین معضل در شهرها مطرح هستند. این مقاله با رویکردی توصیفی - تحلیلی، از روش مطالعات میدانی و کتابخانه­ای و با استفاده از مدل سوات و فرایند تحلیل سلسله‎مراتبی و با بهره­گیری از نرم­افزار Expertchoice، تهیّه و تدوین شده است. در این پژوهش به بررسی نقاط قوّت، ضعف، فرصت­ها و تهدیدهای بافت فرسوده‎ی شهری در محله آخوند شهر قزوین پرداخته­ایم. یافته­های حاصل از تحلیل مدل فوق در این تحقیق نشان می­دهد که دسترسی آسان به نقاط دیگر شهر، وجودامامزاده سید محمد و حمام بلوار به‎عنوان مرکز محلّه در بافت فرسوده و تسهیل امکان مداخله در بافت، به‎دلیل وجود درصد بالای ساختمان­های یک و دو طبقه، به‎ترتیب مهم­ترین نقاط قوّت و در عین حال فرسودگی اغلب مساکن و بافت کالبدی محدوده‎ی مورد مطالعه، غیراستاندارد بودن مصالح به‎کار رفته در اغلب ساختمان­ها و وجود معابر تنگ و باریک به‎ترتیب مهم­ترین نقاط ضعف بافت فرسوده‎ی شهری محله هستند. تحلیل‎های نهایی در این تحقیق ، به راهبردهای رهگشا برای اصلاح و بهبود بافت فرسوده‎ی شهری در قزوین، منجر شده که در متن مقاله به تفصیل آمده است.

بافت فرسوده،مدل سوات و تحلیل سلسله مراتبی، فرسودگی کالبدی، محله آخوند