فتاح زارعی - دانشگاه شهید بهشتی دانشکده علوم زیستی گروه زیست شناسی جانوری
هیوا علی پناه - دانشگاه شهید بهشتی دانشکده علوم زیستی گروه زیست شناسی جانوری

Acipenser stellatus پراکنش وسیعی در اوراسیا دارد. با توجه به ارزش اقتصادی این ماهی، مطالعه دینامیک جمعیتی این گونه بسیار حائز اهمیت است. در این مطالعه هدف شناسایی دینامیک و ساختار ژنتیک جمعیتی سه زیرگونه‌ خاویاری شامل A.s. donensis از دریای Azov، A.s. ponticus از رودخانه Dnieper و دریای سیاه و A.s. stellatu از دریای خزر با استفاده از توالی ناحیه کنترل ژنوم میتوکندری می‌باشد. به منظور شناسایی تاریخ دموگرافیک این سه زیرگونه در اوراسیا، سکانس‌های مربوط به ناحیه D-Loop ژنوم میتوکندری آنها از طریق GenBank و داده‌های منتشر شده در مطالعات پیشین بدست آمد و برای آنالیز استفاده شد. به منظور شناسایی هرگونه انحراف از فرضیه صفر تکامل خنثی، تست‌های Neutrality شامل Tajima's Dو Fu's Fs محاسبه شد. تاریخ دموگرافیک جمعیت‌های مورد مطالعه بوسیله آنالیز Mismatch Distribution(MMD) میان هاپلوتایپ‌‌ها استنتاج شد. این آنالیز همچنین برای تخمین پارامترهای گسترش دموگرافیک شامل میانگین Mismatch مشاهده شده، τ، و استفاده شد. سازگاری با مدل گسترش ناگهانی جمعیت از معنی‌داری SSD و شاخص Raggedness با 10000 جایگشت ارزیابی شد. بعلاوه، پارامترهای اساسی تنوع مولکولی محاسبه و آنالیز واریانس مولکولی(AMOVA) به منظور شناسایی ساختار ژنتیک جمعیت این زیرگونه‌ها انجام شد. با توجه به نتایج بدست آمده در این مطالعه می‌توان گفت که زیرگونه A.s. ponticus و پس از آن A.s. stellatus به ترتیب بیشترین سهم از توزیع کل Acipenser stellatus در اوراسیا را به خود اختصاص داده‌اند. این موضوع در مقادیر بالای تنوع هاپلوتایپی، تنوع نوکلئوتیدی و MPD محاسبه شده برای این دو زیرگونه نیز نمایان است.

D-Loop، Acipenser stellatus، تاریخ دموگرافیک