فروغ عباسی تشنیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه تربیت مدرس
مهدی کوچک زاده - دانشیار گروه آبیاری و زهکشی، دانشگاه تربیت مدرس
اکرم دلاور - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه تربیت مدرس

کمبود منابع آبی و توزیع نامناسب بارش­ها همواره به عنوان یک عامل محدود کننده فعالیت­ها در کشورمان مطرح بوده است. به گونه­ای که بیشترین نزولات جوی در فصول غیر زراعی می­بارد و بیشترین نیاز به آب در فصول زراعی است و این مشکل در سال­های خشک تشدید می­شود. خشکسالی حالتی نرمال و مستمر از اقلیم است. این پدیده تقریباً در تمامی مناطق اقلیمی رخ می­دهد. بررسی علمی پدیده خشکسالی به منظور برنامه ریزی و مدیریت منابع آب ضروری می­باشد. تحقیق حاضر برای پایش و پهنه بندی خشکسالی هواشناسی در استان اردبیل با استفاده از دو شاخص خشکسالی بارندگی استاندارد شده و شاخص درصدی از نرمال می­باشد. برای این منظور از دادههای آماری بارندگی ماهانه 9 ایستگاه سینوپتیک و باران سنجی استان اردبیل با دوره آماری 21 ساله استفاده شده است. در ابتدا با استفاده از روش نسبت­ها بازسازی آمار ایستگاه­ها انجام گردید و با استفاده از نرم افزار Arc GIS نقشه­های خشکسالی سالیانه تهیه و مورد مقایسه قرار گرفت. شاخص SPI برای سری 12 ماهه در ایستگاه­های مورد نظر محاسبه گردید.نتایج حاصل از این محاسبات نشان داد شاخصSPI و PN مقارن با سال وقوع حداقل بارندگی، رخداد خشکسالی شدید را در تمام ایستگاه­های تحت مطالعه نشان داد. پر دوام­ترین خشکسالی مربوط به فاصله سال­های 1995-1985 در ایستگاه بیله سوار بوده است. حادترین خشکسالی طی سال­های 1985 در نمین و 1996 در پارس آباد رخ داده است. هم­چنین نتایج این مطالعه نشان داد که شاخص SPI حساسیت بیشتری در نشان دادن خشکسالی نسبت به شاخص PN دارد.

خشکسالی، شاخص بارش استاندارد(SPI)، شاخص درصدی از نرمال (PN)، استان اردبیل، نرم افزار Arc GIS