سیدکاظم موسوی - کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
فرامرز معطر - استاد گروه آلودگی هوا، علوم و تحقیقات تهران،
اکرم الملوک لاهیجانیان - دانشیار گروه مدیریت محیط زیست، علوم و تحقیقات تهران،

امروزه پسماندهای صنعتی همواره به عنوان بخشی از محصولات جانبی تولیدی در فعالیت های صنعتی مشکل ساز بوده و مدیریت نامناسب این پسماندها اخیرا بحران های زیادی را در جوامع بشری بوجود آورده است. هدف از این مطالعه شناسایی، طبقه بندی و مدیریت این پسماندها در شرکت آهن و فولاد غدیر ایرانیان می باشد. این تحقیق یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که جهت نیل به اهداف آن پس از شناخت فرآیند تولید، کمیت و کیفیت مواد زاید صنعتی در واحد احیاء مستقیم مورد مطالعه قرار گرفت و همچنین چشمه های تولید مواد زاید شناسایی و سپس این مواد بر اساس روش پیشنهادی برنامه محیط زیست سازمان ملل (یونپ) طبقه بندی گردید. طبق بررسی های صورت گرفته در این واحد صنعتی سالانه 426/307/39 کیلوگرم پسماند صنعتی تولید می شود که ماهیت پسماند تولیدی در این واحد شامل: 3/79% نرمه گندله (غبار اکسید آهن)، 3/18% لجن اکسیدی، 2/2% کلاستر آهن اسفنجی، 01/0% کاتالیست و 03/0% سایر مواد می باشد. طبقه بندی این زایدات بر اساس روش یونپ نشان داد که 73% این مواد خطرناک و 27% آنها غیرخطرناک می باشند. گروه بندی این مواد بر اساس گروه بندی یونپ نیز حاکی از آن است که 25% مواد زاید تولیدی در گروهA ، 5/62% از زایدات در گروه B و5/12% این زایدات در گروه Cقراردارد.نتایج حاصل از بررسی پسماندهای صنعتی در این واحد نشان می دهد که بخش اعظم زایدات خطرناک که شامل غباراکسیدآهن و لجن اکسیدی است قابل تثبیت، کنترل و استفاده مجدد می باشد.

صنایع آهن و فولاد، پسماند صنعتی، محیط زیست، زایدات خطرناک، واحد احیاء مستقیم