عطاالله ابراهیمی - کارشناس ارشد مرتعداری مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان چهار

بین پایداری خاک و پایداری پوشش گیاهی ارتباط نزدیک و مستقیمی وجود دارد. از آنجا که هدف مرتعداری، کسب حداکثر سود اقتصادی از منابع تجدید شونده ازجمله گیاهان، آب و خاک و همچنین حفظ این منابع جهت بهره برداری پایدار از انهاست و تعیین ظرفیت مرتع و تعداد دام در واحد سطح ازجمله ابزار دستیابی به این اهداف می باشد، لازم است در تعیین ظرفیت چرا پایداری خاک نیز مورد توجه قرار گیرد. به عبارتی درمناطقی که دارای خاک حساس به فرسایش وناپایدار هستند بسته به میزان ناپایداری خاک آنها در محاسبه ظرفیت چرا تعدیلاتی صورت گیرد تا با هره برداری کمتری از پوشش گیاهی قدار پوشش سطح خاک افزایش یابد و در نتیجه افزایش لاشبرگ و هوموس، پایداری خاک افزایش یافته و در نهایت کاهش فرسایش را در پی داشته باشد. در این بررسی با اندازه گیری حد روانی، خد خمیری و شاخص خمیری خاک محدوده 9 تیپ گیاهی و با تعین بافت هر یک از این خاک ها با جدا نمودن مقدار سیلت، رس ولوم هر یک و از طریق مثلث بافت خاک تعیین شد، با استفاده از پارامترهای فوق پایداری خاکهای منطقه مشخص و طبقه بندی گردید، سپس ظرفیت مرتع بر اساس مدل جامع اندازه گیری ظرفیت چرا در دو حالت: 1- هنگامیکه پایداری خاک به عنوان یکی از عوامل تعیین ظرفیت چرا مد نظر قرار گیرد. 2- پایداری خاک در اندازه گیری ظرفیت چرا دخالت داده نشود. مقایسات آماری نتایج حاصله بیانگر تفاوت معنی داری بین ظرفیت چرا در دو حالت فوق در سطح P<0.01 می باشد، با توجه به بررسیهای به عمل آمده و نتایج حاصله از این تحقیق لزوم توجه به پایداری خاک در اندازه گیری ظرفیت مرتع در راستای پایداری بهره برداری ازمراتع و همچنین توسعه پایدار محرز می گردد.

مرتع ، ظرفیت ، چرا ، پایداری خاک ، خاک