صادق صیدبیگی - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محمد نصیری - دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشکده هنر و معماری دانشگاه گیلان، ایران
امید سمندری - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، فرمانداری فاریاب، کرمان، ایران
سیدرضا آزاده - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، اصفهان، ایران

بشر در طول تاریخ همواره بر اساس کشش درونی، شیفته کشف آینده و رمزگشایی آن بوده است. این سوال ها که آیا آینده قابل تغییر است ، آیا آینده تداوم حال و گذشته خواهد بود و چه اتفاقی ممکن است در آینده روی دهد تا کنون چالش عمده فکری برای برنامه ریزان و مدیران بوده است. در این میان از سه گزینه گذشته، حال و آینده که سازمان ها با آن مواجه هستند، تنها آینده برای آنها باقی است در مجموع عدم قطعیت های آینده و تغییرات محیطی ضرورت مطالعات آینده را توجیه می کند و گویای این مطلب است که سازمان ها و مدیران شهری می بایست به دنبال روش ها و ابزارهایی باشند تا برخوردی فعالانه به آینده داشته باشند. از این رو سوال اصلی پژوهش این است که یک سازمان چگونه می تواند خود را برای رویارویی با آینده آماده کرده و به شکل دهی آینده بپردازد. در این راستا، این پژوهش به معرفی نوعی از برنامه ریزی می پردازد که بر مبنای تحلیل فرضیه ها قرار دارد. در چارچوب علم آینده نگاری، برنامه ریزی بر پایه فرض ابزاری است که می توان به کمک آن برنامه های پابرجا و انطباق پذیر تهیه کرد. به بیان دیگر برنامه ریزی بر پایه فرض را باید ابزاری دانست که پس از برنامه ریزی به کار می رود. هدف اصلی پژوهش بررسی و تحلیل فرایند برنامه ریزی بر پایه فرض است تا به این سوال پاسخ دهیم که با بهره گیری از این نوع برنامه ریزی چگونه می توان به آینده شهرها شکل داد و بر عدم قطعیت های آینده فایق آمد. در این راستا پس از تشریح برنامه ریزی بر پایه فرض، فرایند برنامه ریزی شهری با تاکید بر طرح جامع تشریح شده و نهایتا فرایند نوینی برای مطالعه آینده شهرها ارایه می شود.

آینده پژوهی، برنامه ریزی شهری، برنامه ریزی بر پایه فرض، آینده شهر