مجید روحی دهکردی - استادیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد
منصور پهلوان - استاد داشنکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران
عبدالهادی فقهی زاده - دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران

یکی از مهم ترین مباحث معرفتی که نقش بنیادین و تعیین کننده در بسیاری از اصول و مبانی فکری و اعتقادی هر مسلمان دارد، شناخت انسان و پی بردن به ویژگی ها و قابلیت وجودی اوست. و اساسا یکی از مسایل برجسته و سوال برانگیز در حوزه نگرش ها و شناخت های هر انسان که در دیگر شناخت ها و کنش و واکنش های او تاثیر قابل توجه دارد، مساله شناخت انسان و آگاهی از اوصاف و تمایزات خلقی و فطری اوست و یکی از موضوعات مطرح در این حوزه، بحث از آفرینش نخستین انسان و ویژگی ها و توانمندی های علمی و معنوی عطا شده به او و آفرینش نوع انسانی از نسل وی است. با توجه به آموزه های قرآن و حدیث در این باره، می توان پی برد که آفرینش انسان پس از آفرینش فرشتگان و ابلیس و جن صورت گرفته است و نسل انسان های موجود، به شخصی به نام آدم (ع) ممنتهی می شود و آفرینش آدم (ع) به صورت استثنایی، از خاک و مرحله به مرحله بوده است. آدم (ع) اولین خلیفه خداوند در زمین بوده است و پیامبران و ایمه و بندگان صالح و حجت های الهی، خلفای خدا در زمین و حجت خداوند بر مردمان هستند. در آیات قرآن، پس از بیان مراحل خلق جسمانی انسان به ایجاد آفرینشی دیگر اشاره رفته که همان دمیدن روح در کالبد انسانی و سبب شرافت وجودی انسان نسبت به سایر جانداران است.

انسان، آفرینش انسان، آدم (ع)، قرآن، حدیث