امیر تائبی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی اصفهان
رضا اسحاقی - کارشناس ارشد اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان

استان اصفهان با مساحتی بیش از 107 هزار کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 4 میلیون نفر از لحاظ تاریخی، فرهنگی، اجتماعی واقتصادی در شمار یکی از مهمترین مناطق جغرافیایی کشور بود که با توجه به این ویژگیها همواره مورد توجه برنامه ریزان و دست اندکاران توسعه اقتصادی کشور بوده است . ناحیه مرکزی این استان، قطب صنعتی استان بو ده و وضعیت زیست محیطی آن به مرحله بحرانی رسیده است . نه تنها در محدود شهر اصفهان تعداد زیادی واحدهای صنعتی مولد آلودگی فعالیت دارند، بلکه در خارج از شهر اصفهان و شهرستانهای مجاور رودخانه زاینده رود، صنایع سنگین همچون ذوب آهن، مجتمع فولاد مبارکه ودهها واح د بزرگ دیگر به نحوی منابع حیات بخش را آلوده می کنند . رودخانه زاینده رود این شاهرگ حیاتی استان به عنوان یک اکوسیستم زنده، هم اکنون محل دفع فاضلابهای تصفیه نشده و پساب تصفیه خانه های بسیاری ازشهر ها، روستاها و صنایع موجود می باشد.یکی از گامهایی که در راست ای جلوگیری از توسعه بیش از حد اصفهان و پیامدهای آن برداشته شده است، قانون ممنوعیت استقرار صنایع در شعاع 50 کیلومتری شهر اصفهان است که به نظر می رسد این قانون بدون مطالعه و مستندات کافی به تصویب رسیده است .اکنون پس از گذشت سالها از تصویب این قانون و تغی یر شدید کالبد فیزیکی منطقه اصفهان، مشکلات و کاستیهای این قانون خود را آشکار ساخته است. هدف از اجرای این مطالعات بازنگری محدوده ممنوعیت استقرار صنایع با تکیه بر مطالعات علمی، جلوگیری از تراکم صنایع در قسمتهای خاص و نهایتاً حرکت بسوی توسعه پایدار در منطقه اس ت. درطرح بازنگری اجرای این قانون، تنها جلوگیری از آلودگی محیط زیست مد نظر قرار نگرفته، بلکه کلیه اثرات اولیه و ثانویه استقرار صنایع بر محیط مانند تمرکز جمعیت، توسعه بی رویه شهرها، تغییر کاربری اراضی وغیره نیز در نظر گرفته شده است.

محیط زیست، استقرار صنایع، قانون شعاع 50 کیلومتری، آلودگی صنایع، ظرفیت اکولوژیکی، زاینده رود، اصفهان