صمد شادفر - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری وزارت جهاد کشاورزی

بررسی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش و شناخت نواحی مستعد وقوع آن گامی مهم در مدیریت منابع طبیعی و رسیدن به توسعة پایدار به شمار می رود . در این تحقیق حوزة آبخیز پلتان در استان مازندران و در جنوب غرب شهرستان تنکابن به وسعت حدود٣٢٠٠ هکتار جهت بررسی انتخاب گردید . در ابتدا پس از بررسی منابع و یافته های علمی و طرحهای تحقیقاتی مرتبط با موضوع، برخی از مهمترین عوامل موثر در وقوع زمین لغزش مانند شیب،سنگ شناسی، فاصله از گسل و جهت شیب مورد شناسایی قرار گرفته و با استفاده از GIS تهیه و رقومی گردیدند . لایة اطلاعاتی زمین لغزش نیز با استفاده ازتفسیر عکسهای هوایی و مطالعات گستردة صحرایی با استفاده از سیستم موقعیت یاب جهانی (GPS )تهیه گردید . جهت بررسی ارتباط عوامل موثر با پدیدة زمین لغزش،در ابتدا متغیرها با استفاده از روند تغییرات هیستوگرام طبقه بندی شده و با نقشة پراکنش زمین لغزش ها تلفیق گردیدند . پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل آماری تراکم سطح در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت . صحت نتایج حاصل از نقشة پهنه بندی خطر زمین لغزش با نقشة پراکنش زمین لغزش ها مورد ارزیابی قرار گرفت . نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که بیشترین مقدار لغزش در واحدهای سنگ شناسی متشکل از رس،سیلت و مارن به میزان حدود ٩٠ درصد،در طبقة شیب٣٠ - ١٠ درصد به میزان ٤٥/٥ هکتار، در جهت های شمالی و غربی به دلیل برخورداری از رطوبت بیشترحدود ٨٦ درصد و در فاصله از گسل١٥٠٠ - ٠ متر حدود ٨٦ درصد از زمین لغزش ها بوقوع پیوسته اند . ضمنا نتایج این تحقیق نشان داد که در مدل آماری تراکم سطح حدود ٩٠ درصد از زمین لغزش ها در پهنه های خطر بالا قرار می گیرند .

پهنه بندی خطر زمین لغزش،تفسیر عکسهای هوایی، تراکم سطح،جهت شیب،حوزة آبخیز پلتان،سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، سنگ شناسی ، شیب ، عوامل موثر ، فاصله از گسل