شهریار علوی - کارشناس ارشد شهرسازی،مدیر طرحهای تفصیلی شهرداری اصفهان
لیلا مارانی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری،کارشناس GIS شهرداری خمینی شهر

شبکه راه ها از مهم ترین عوامل در برنامه ریزی کاربری زمین به شمار می روند، چرا که انواع کاربری ها بدون درنظر گرفتن دسترسی مناسب، عملاً کارایی خود را ازدست می دهند هرچند که سایر ویژگی های مطللوب را دارا باشند. این باور نقش مهمی را در تعیین روش ها، الگوها و خط مشی های برنامه ریزی شهری و منطقه ای بلاخص برنامه ریزی کاربری زمین ایفا می کند. میزان دسترسی از مفاهیمی مانند فاصله، سرعت سفر، زمان سفر، چگالی و... سنجیده می شود که مجموع عوامل پیش گفته را می توان در مفهموم سطح سرویس خیابان جستجو کرد و بعبارتی سطح سرویس را به عنوان معیاری جهت مشخص کردن میزان دسترسی تلقی کرد. سطح سرویس را می توان به عاملی کمی و قابل اندازه گیری تبدیل کرده و محاسبه کرد، این مفهوم توانایی شبکه معابر را در پذیرش انواع کاربری ها در مجاورت خود می تواند بیان کند به طوری که طراح و برنامه ریز شهری به چیدمان بهینه انواع کاربری ها در درون بافت موجود و شکل گرفته شهری می پردازد. از آنجا که اطلاعات دقیق فضایی در زما نهای خاص مبتنی بر تعییرات انواع کاربری های زمین شهری یکی از مهمترین نیازهای برنامه ریزی و مدیریت فضاهای شهری است کنترل و پی گیری این تغییرات می تواند برنامه ریزان و تصمیم گیران را درباره چگونگی وضعیت توسعه شهر یاری دهد، که در این راستا یکی از اساسی ترین عوامل تأثیرگذار بر تغییرات روند توسعه راه ها و شریان های شهری است. در این فرآیند سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک نرم افزار تحلیلی با دقت تأثیر تغییرات شبکه معابر را بر تحولات کاربری اراضی تجزیه و تحلیل کرده و در چیدمان انواع کاربری ها برنامه ریز را یاری می دهد. در این مقاله برآنیم که به بررسی ارتباط بین شبکه معابر و برنامه ریزی کاربری زمین با استفاده از GIS با بهره گیری از روش تحلیلی، توصیفی، میدانی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی بپردازیم.

کاربری زمین، سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS، سطح سرویس، برنامه ریزی شهری، دسترسی