زهرا مظاهری تهرانی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
عبدالصمد کرامت - استادیار دانشگاه علوم و کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حسین اورجی - دانشیار دانشگاه علوم و کشاورزی و منابع طبیعی ساری

ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) نوعی ماهی همه چیز خوار است و غذا را از کف بستر می گیرد. در پرورش متراکم این گونه مانند سایر آبزیان پرورشی غذاهای پلت شده به دلایل اقتصادی و بهداشتی جایگاه ویژه ای داشته و در ایران نیز جایگاه ویژه ای یافته است (رمضانی. ح و همکاران 1391). دانه غلات و محصولات فرعی آنها از مهمترین منابع خوراکی تأمین کننده کربوهیدرات ها و در نتیجه انرژی در جیره آبزیان می باشند و می توانند بیش از نیمی از جیره را به خود اختصاص دهند. ذرت تراکم بالای انرژی قابل متابولیسم داشته (گلیان، ا و معینی 1378) و می تواند در تغذیه آبزیان پرورشی مورد استفاده قرار گیرد. با این حال وجود کربوهیدرات های غیر نشاسته ای (NSP) نام برده می شود، می تواند منشأ اثرات ضد تغذیه ای در زمانی که از سطوح بالای آنها در جیره استفاده می شود، گردد. این ترکیبات به دلیل ترشح نشدن آنزیم های اختصاصی توسط تک معده ای ها قابل هضم نمی باشند (Ravindran et al., 1999). پلی ساکاریدهای غیرنشاسته ای موجوددر جیره غذایی می تواند تأثیراتی بر بافت دستگاه گوارش، زمان عبور غذا، فعالیت میکروبی و راندمان هضم باقی گذارند که البته این تأثیرات بسته به خصوصیات فیزیکوشیمیایی آنها می تواند متغیر باشد (شریفی، دو همکاران 1382). پلی ساکارید غیر نشاسته ای غالب موجود در دانه جو بتا-گلوکان است (Bedford, 1995). در همین رابطه نشان داده شده است که جیره های محتوی مقادیر زیاد پلی ساکاریدهای غیرنشاسته ای محلول فعالیت میکروبی را در دستگاه گوارش جوجه های افزایش می دهند (Smits and Annison, 1996). تخمیر بتاگلوکان در روده نسبت به سایر منابع کربوهیدرات غیر نشاسته ای بیشتر است (Montagne et al., 2003). استفاده از بتاگلوکان جو به عنوان بستر برای تخمیر میکروبی در غیاب آنتی بیوتیک بر رشد اثر مثبت داشت (Lynch et al.,2008). در تغذیه جوجه های گوشتی با جیره بر پایه پاودار مشخص شد که فلور میکروبی خصوصیات ضد تغذیه ای پلی ساکاریدهای غیرنشاسته ای دانه غلات را افزایش می دهد (Branton et al., 1996). هدف از انجام این آزمایش تعیین عملکرد ماهی کپور معمولی در اثر تغذیه با درصد بالای دانه جو و ذرت بود و پیش بینی شد که بتاگلوکان موجود در دانه جو باعث افزایش کلنی باکتریایی روده شده و بر افزایش وزن ماهی کپور تأثیر مثبت داشته باشد.

کپور معمولی، غلات پلی ساکارید غیرنشاسته ای، کلونی باکتریایی، دستگاه گوارش