فرامرز حریری مقدم - عضو باشگاه پژوهشگران جوان شعبه تاکستان
عادل خشاوه - عضو باشگاه پژوهشگران جوان شعبه قائمشهر

کنه تارتن دولکه ای Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) به دلیلی انتشار جهانی گسترده ، محدوده میزبانی وسیع، خسارت شدید (مستقیم و غیر مستقیم) ، نرخ بالای افزایش جمعیت و نیز توانایی در ایجاد مقاومت در آفت کش ها اهمیت زیادی دارد گسترش مقاومت در آفات گلخانه ای به ویژه در جمعیت های کنه تارتن دولکه ای ، تقاضا برای محصولات عاری از سموم و افزایش نگرانی ها در مورد سلامت کارگران ، پژوهشگران را وادار کرده است که دیگر روش های بالقوه و با خطرات کمتر را برای حفاظت محصولات گلخانه ای مورد ارزیابی قرار دهند. لذا در این پژوهش غلظت کشنده پنجاه درصد (LC50) اسانس گیاهان Eucalyptus salmonophloia F. Muell و Eucalyptus kingsmillii (Mauden) Maiden & Blakely روی لارو و کنه های ماده بالغ تارتن دو لکه ای Tetranychus urticae Koch در شرایط دمایی 0/5±27 درجه سلسیوس ،رطوبت نسبی 5±50 درصد و طول دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس های گیاهی به روش تقطیر با آب، توسط دستگاه کلونجر استخراج شدند. برای محاسبه غلظت کشنده 50 درصد ، غلظت های 1/05، 2/32، 3/24، 4/37 و 5/41 میکرولیتر برابر با 3/75، 8/28، 11/57، 15/60 و 19/32 بر حسب میکرولیتر بر لیتر هوا با 5 تکرار روی کاغذهای صافی به قطر 2 سانتی متر ریخته شدند و درون درب شیشه های 280 میلی لیتری که هر کدام حاوی 20 کنه از مراحل لارو و بالغ ماده کنه تارتن دو لکه ای با عمر کمتر از 72 ساعت بودند قرار گرفتند. 24 ساعت پس از اسانس دهی کنه ها به ظروف عاری از اسانس منتقل شده و پس از 48 ساعت مرگ و میر آنها ارزیابی شدند. حدود اطمینان 95 درصد LC50 به دست آمده از هر دو اسانس گیاهی با یکدیگر هم پوشانی داشته و اختلاف معنی داری ندارند.

اکالیپتوس ، اسانس، LC50، کنه تارتن دولکه ای