مهدی رحیمی نصر آبادی - دکترای تخصصی شیمی تجزیه دانشگاه امام حسین (ع) دانشکده علوم پایه گروه شیمی
علیرضا وطن آرا - دکترای تحصصی داروسازی دانشگاه امام حسین (ع) دانشکده علوم پایه گروه شیمی
حسین بتولی - دکترای تخصصی گیاه شناسی دانشگاه امام حسین (ع) دانشکده علوم پایه گروه شیمی

اسانس گونه Eucalyptus oleosa به وسیله روش تقطیر با آب و استخراج با سیال فوق بحرانی دی اکسید کربن به دست امده است روغن های اساسی به دست آمده بوسیله کروماتوگرافی گازی با استفاده از دکتور یونیزاسیون شعله ای و طیف سنجی جرمی آنالیز شده اند . ترکیبات بر اساس شاخص های بازداری کواتس و طیف های جرمی مورد شناسایی قرار گرفته اند تاثیر پارامترهای موثر در استخراج با سیال فوق بحرانی نظیر دما، فشار، زمان استخراج دینامیک و حجم اصلاح گر روی کارایی استخراج ترکیبات مهم اسانس با استفاده از روش تاگوچی، مورد بررسی قرار گرفته اند با در نظر گرفتن درصد ترکیبات مهم اسانس شامل 1,8-Cineole و α-pinene نتایج بهینه استخراج با سیال فوق بحرانی در شرایط زیر حاصل شده اند: فشار= 100 اتمسفر، دما= 45 درجه سانتیگراد، زمان دینامیک استخراج =25 دقیقه و حجم اصلاح گر = 2 میلی لیتر (معادل 5% از حجم سل استخراج). در شرایط بهینه استخراج با سیال فوق بحرانی 23 ترکیب شناسایی شده اند که از این بین بازده ترکیبات مهم موجود در اسانس شامل 1,8-Cineole و α-pinene در این شرایط به ترتیب 17/1 و 67/8% بود که در مقایسه با مقادیر 14/5 و 45/1 موجود در اسانس بدست آمده با روش تقطیر با آب بسیار بیشتر می باشد . به علاوه در شرایط بهینه استخراج با سیال فوق بحرانی اشاره شده در بالا ، شش ترکیب (α-pinene و trans- pinocarveol ،1,8- cineole iLimonene،sabinine و 4-terpineol) حدود 92/8% از کل ترکیبات فرار را تشکیل می دهند بازدهی استخراج اسانس با استفاده از روش تقطیر با آب برای گونه Eucalyptus oleosa ا 6/7 % می باشد. در اسانس استخراج شده به روش تقطیر با آب 85 ترکیب وجود دارد که 98/5 درصد از کل اسانس را تشکیل می دهند.

ا Eucalyptus oleosa، روغن اساسی، استخراج با سیال فوق بحرانی، 1,8-cineole